افكند يا آبى كه از بام او آيد راه را گيرد، بر وى واجب بود كه راه را پاك كند، امّا آنچه عام بود بر همه بود، و والى را بود مردمان را برآن حمل كند. (كيمياى سعادت، تصحيح احمد آرام، به نقل نگين، سال 12، ش 149 ص 5).

ص 109، س 1 شربت‌سازان- شربت‌سازان ترجمه واژه شرابيّين جمع شرابىّ است.

«شراب» به معنى شربت داروئى و دواى جوشيده به قوام آمده، در متون فارسى ديده مى‌شود، مانند اين بيت از ديوان كبير:

و شراب انار و شراب بنفشه به معنى شربت انار و بنفشه در اين بيت:

رجوع شود به ديوان كبير، تصحيح فروزانفر، ج 7، ص 341 و 342

در فرهنگ محيط المحيط «شراب» به معنى آنچه مى‌آشامند از شربت قند (ماء السّكّر) و شربت ليمو و مانند آن آمده است و فروشنده و سازنده آن را «شراباتى» مى‌گويند.

ص 110، س 11 سيبه ساده- خوارزمى مى‌گويد: ميبه شربتى است آميخته از ربّ به و مى، و نامش نيز تركيبى از آن دو است (مفاتيح العلوم، ص 176) داود انطاكى مى‌نويسد: شراب انگور آميخته به گونه‌اى هل و جوزبويا و ميخك است. محمد على امام شوشترى بر آن است كه «ميبه» از «مى» و «آب» و پسوند «ه» ساخته شده است و معنى ميى را دارد كه از آب انگور مى‌ساخته‌اند و حرف الف در آن اماله گرديده و شكل فارسى واژه «ميابه» بوده است. براى اين اشتقاق مدركى ذكر نشده. رجوع شود به واژه‌هاى فارسى در عربى، ص 653- 654.

ص 115، س آخر فانيذ- رجوع شود به هرمزدنامه تأليف ابراهيم پورداود، ص 34- 35 و حاشيه برهان قاطع، به تصحيح دكتر معين ذيل فانيذ

ص 132، س 14 سمسارى- چنانكه از سخن مؤلف پيداست، سمسارى به معنى واسطگى فروش كالاست و به‌طور مطلق حرام نيست و موارد خاصّى دارد همچون ضرورى بودن كالا يا معامله شهرى با صحرانشين، كه اغلب همراه با فريبكارى است. امّا سمسارى در معنى امروزى كه كهنه‌فروشى يا امانت‌فروشى است هيچگونه اشكالى ندارد، بلكه چاره‌ساز مشكلات زندگى مردم است، مگر آنكه از حدود اسلام تجاوز كند، كه در اين صورت مشمول قاعده عمومى حرمت مى‌شود.

ص 157، س 1 برده و كنيز- برده و كنيز تنها در جنگ مسلمانان با كفّار و اسارت مردان و زنان به دست مسلمين مطرح است كه در شرايط و حالات متعدد به آزاد كردن آنان‌