رواست كه تعزير با چوب يا با تازيانه‌اى كه گره‌[1] آن شكسته باشد انجام گيرد، اما نبايد چنان باشد كه موجب خون‌ريزى گردد. و رواست كه گناهكار را برهنه كنند و در ملأ عام آورند و گناه او را در صورتى كه تكرار كرده باشد به بانگ بلند بگويند، و نيز رواست كه موى سرش را بتراشند اما ريش را نبايد تراشيد، و بعضى سياه كردن روى را نيز روا دانسته‌اند. اما وارونه نشاندن گناهكار بر ستور نيز از احكام گذشته نقل شده است. و در تعزير جايز است كه گناهكار را زنده به دار آويزند اما از غذا و آب و نيز از وضو گرفتن براى نماز نبايد ممنوع شود، و نماز را به اشاره بخواند و چون آزاد شد اعاده كند، و صلب او از سه روز درنگذرد.

تعزير در اموال‌

تعزير در اموال (جريمه) نيز به گفته «مالك» رواست، مثلا كسى كه زكات را نپردازد از وى همان زكات و نيز نيمه مالش به عنوان عقوبت گرفته مى‌شود. روايت شده است كه سعد بن ابى وقاص جامه كسى را كه در مدينه شكارى كشته بود بگرفت و گفت: شنيدم از رسول خدا كه مى‌فرمود: «هركه مردى را ببيند كه در مدينه صيد مى‌كند جامه‌اش از آن اوست».

و روايت كرده‌اند كه عمر شير مخلوطى را به زمين ريخت و نيز از على (ع) نقل شده است كه طعام احتكار شده را به آتش بسوخت. غزالى گفته است: «كاردار مى‌تواند هر جا كه مصلحت ببيند چنين كارى كند» و من (مؤلف كتاب) برآنم كه كاردار بايد ظروفى را كه محتوى شراب است بشكند چنانكه در روزگار رسول خدا همين كار صورت گرفته و نسخ آن ثابت نشده است.

[1]- متن: بالسوط الذى كسرت ثمرته، و ثمره گرهى است در انتهاى تازيانه كه براى شكنجه بيشتر تعبيه كنند. ر ك: اقرب الموارد.