نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 42
سرانجام در پى تشديد تشنج و پافشارى علما، با وجود تلاشهاى
دولت براى تفرقهافكنى و تخريب شخصيت رهبران و بيان شعارهاى انحرافى، ناگهان
مظفرالدين شاه تسليم خواستههاى مردم گرديد! و فرمان مشروطيت، عزل عينالدوله و
تأسيس عدالتخانه را صادر و در چهاردهم مرداد 1285 (1324 ق.) به دوران استبداد
پايان داد. اين تصميم به شدت مورد استقبال انگليس قرار گرفت. ظاهراً با گسترش
فراماسونرى و لزوم جايگزينى فراماسونها در مراكز قدرت، لازم بود تا از قدرت و
نفوذ خاندان قاجار كاسته شود، و افراد مورد نظر امپراتورى بريتانيا در پستهاى حساس
و كليدى قرار گيرند.
پس از موافقت با درخواست علما و مردم، مجلس موقتى براى تنظيم
نظامنامه انتخابات تشكيل گرديد. اين مجلس در هفدهم شهريور 1285 كار خود را پايان
داد و مقرر شد براى تشكيل مجلس شوراى ملى، انتخابات سراسرى برگزار شود. به دليل
حضور حكام مستبد در ولايات و عدم وجود امكانات، انتخابات فقط در تهران برگزار شد و
شصت نفر از گروههاى مختلف انتخاب شدند و اولين جلسه مجلس شوراى ملى در چهاردهم
مهر 1285 در كاخ گلستان و با حضور شاه تشكيل شد.
متأسفانه اين بار نيز همانند جنبش تنباكو، رهبران نهضت، از انجام
اقدامات لازم براى ايجاد تحولات اساسى و تداوم جنبش در جهت تحقق انقلاب غافل
ماندند. در نتيجه پس از مدت كوتاهى، تمام امور حاكميت در اختيار عوامل استعمار،
غربزده، غيرمذهبى و حتى ضدمذهبى قرار گرفت. در اوايل آذر 1285 وضعيت جسمانى
مظفرالدين شاه، بحرانى شد و در هجدهم دى ماه 1285 از دنيا رفت و فرزندش محمدعلى
شاه طى مراسمى تاجگذارى كرد.
گفتمان جنبش مشروطيت
در بررسى جنبشهاى سياسى و اجتماعى، آنچه بيش از هر چيز مورد توجه
قرار مىگيرد، شعارها، شيوهها، رهبرى و نيروهاى فعال و پىآمدهاى آنهاست كه هر يك
از اين چهار مقوله، گوياى بخشى از واقعيتها، اهداف، چگونگى رهبرى و سير تحولات
جنبش است.
نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 42