نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 116
طرفين پرونده نفت، شركت نفت ايران و انگليس و دولت ايران بودند.
به اين ترتيب، رابطه سياسى با انگليس به شدت تيره شد. دولت تحت فشار مردم، علما و
مجلس، رابطه با انگليس را قطع كرد و سفارتخانههاى دو كشور تعطيل گرديد.
آمريكا و ملى شدن نفت
نقش استراتژيك نفت به اندازهاى بود كه ايالات متحده پس از جنگ جهانى
دوم به ارائه پيشنهادهاى جديد براى جلب نظر دولتهاى صادركننده نفت پرداخت. آمريكا
با تصور اينكه موقعيت مناسبى براى سلطه بر منطقه و به دست گرفتن بازار نفت فراهم
است، علايم مثبتى براى تأييد ملى شدن از خود نشان داد. پيامها و اشارات سياسى،
حاكى از بىطرفى و سكوت در قبال خلع يد از انگليس بود؛ از اين رو دكتر مصدق و
تعدادى از مقامات ايرانى، باب مذاكره و رفت و آمد با آمريكايىها را گشودند و
تمايل خود را به همكارى همه جانبه با اين كشور نشان دادند.
آمريكا نخست طرفين را به مذاكره و كنار آمدن با يكديگر تشويق كرد ولى
پس از دريافت نكردن پاسخ مناسب، تغيير موضع داد. انگليس قصد داشت با استفاده از
مذاكرات سياسى، فشار را بر ايران افزايش دهد و آمريكا را نيز در منافع حاصل از نفت
ايران شريك سازد؛ بنابراين ايالات متحده از موضع يك مذاكرهكننده بىطرف خارج شد و
به حمايت از انگليس گرايش يافت. از اين رو ابتدا از الغاى يكطرفه قرارداد و ضبط
اموال شركت نفت ايران و انگليس ابراز نگرانى كرد و در مرحله بعد در تحريم نفتى
ايران مشاركت جست و پس از آن مشتريان نفت را تشويق به خريد از ساير توليدكنندگان
كرد. به اين ترتيب نقش منافقانه آمريكا افشا شد. كسانى كه تصور مىكردند مىتوانند
از حمايتها و كمكهاى آن دولت بهرهگيرند، متوجه سراب خيالات خود شدند. درواقع
اين نخستين ضربه بزرگى بود كه آمريكا به ملت ايران وارد كرد.
پس از عدم موفقيت انگليس در حل مسئله نفت، براى خروج از بنبست،
دوباره خواستار
نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 116