نام کتاب : آزادى و دين سالارى نویسنده : سبحانى، شيخ جعفر جلد : 1 صفحه : 19
بنابراين، در اشباع غرايز بايد به تعديل آن پرداخت و تعديل آن،
با دو شرط صورت مىپذيرد:
1. به سعادت او لطمهاى وارد نكند.
2. موجب تضييع حقوق ديگران نشود.
ملاك دوم: آداب و رسوم
ملاك ديگر در تعيين گريز از نقطهاى به نقطهى ديگر، حفظ آداب و رسوم
و به اصطلاح فرهنگ ملتهاست، و مبارزه با هر نوع عاملى كه درصدد محو فرهنگ ملت
است.
در اينجا از تذكّر نكتهاى ناگزيريم و آن اينكه: آداب و رسوم
ملّتها نشانهى اصالت و ديرپايى آنان در محيط زندگى و ميراث نياكان آنها است،
طبعا چنين رسومى، محترم خواهد بود. پيامبران آسمانى با فرهنگ و رسوم ملّتها
مخالفتى نداشتند، حتّى پيامبر گرامى اسلام پس از فتح مكه، آداب و رسومى كه در
ادارهى كعبه بود، حفظ كرد، مثلا مقام كليددارى كعبه را كه قبيلهى خاصّى بر عهده
داشت، تغيير نداد، ولى آنچه كه مهم است اينكه آداب و رسوم بايد در همان چهارچوب
ملاك پيشين باشد:
الف) فرهنگ هر ملّتى محترم است، تا آنجا كه به سعادت او لطمهاى وارد
نكند.
نام کتاب : آزادى و دين سالارى نویسنده : سبحانى، شيخ جعفر جلد : 1 صفحه : 19