سده اخير مطرح شده است. آنان بر اين پندارند كه نظريه دولت در فقه شيعه و تعيين جايگاهى براى فقيه جامع الشرايط در هندسه سياسى دولت اسلامى، حاصل دستاورد استنباط فقهيان سده‌هاى اخير است كه نخستين‌بار مولى احمد نراقى معروف به فاضل كاشانى- معاصر فتحعلى شاه قاجار- آن را مطرح كرد. اينان بر اين باورند، سخن از ولايت فقيه نه در كتب فقهاى شيعه و سنى رفته است نه در قرآن و سنت، بلكه در كمتر از دو قرن پيش ولايت فقيه مطرح شده است.[1] اين نوشتار درصدد بيان اين واقعيت است كه نظريه ولايت مطلقه فقيه نه تنها انديشه‌اى نوظهور نبوده، بلكه در آرا و نظريات بسيارى از فقهاى بزرگ شيعه ريشه دارد، آن هم از اوايل پيدايش فقه تا زمان حاضر.

چند نكته مهم‌

1. با مرور مجموعه‌اى از آيات قرآنى كه به گونه‌اى مستقيم يا غيرمستقيم در خصوص حكومت اسلامى و رهبرى آن است، درمى‌يابيم كه حدود دويست آيه در اين باب نازل شده؛[2] آن‌گونه كه در آنها خطوط كلى حكومت و ملاكهاى مثبت و منفى آن نيز بيان گرديده است.

2. انديشمندان و فقهاى اسلامى در ابواب مختلف فقهى به وظايف ولىّ فقيه اشاره كرده‌اند؛ مانند

[1] . نهضت آزادى ايران، تحليل ولايت مطلقه فقيه، ص 22- 24.

[2] . ذو علم، على، مبانى قرآنى ولايت فقيه، ص 14- 15.