فصل دوم: راههاى اثبات كلامى بودن ولايت فقيه‌

از همان روشى كه متكلمان و حكماى اسلامى ضرورت بعثت انبيا و وجود امامان را براى رهبرى دينى و سياسى جامعه اسلامى اثبات نموده‌اند، ما نيز به همان‌گونه بر ضرورت ولايت فقها در عصر غيبت در يك جامعه دينى استدلال مى‌كنيم.

دليل اول: قاعده لطف‌

[1] يكى از دلايل كلامى ولايت فقيه را قاعده لطف دانسته‌اند. و ادلّه‌اى كه درباره لطف بودن امامت آورده‌اند قابل تعميم به ولايت فقيه (حاكم) در عصر غيبت نيز است. در اين مورد علامه حلى قدّس سرّه مى‌فرمايد: «امامت عبارت است از رياست عامه در امر دين و دنيا ... به دليل عقل، نصب آن از جانب خدا واجب است؛ زيرا كه لطف است؛ چون كه ما قطع داريم به اينكه اگر بر مردم رئيسى باشد كه ايشان را راهنمايى كند و مردم فرمانبردار او باشند و داد مظلوم را از ظالم بخواهد و ظالم را از ظلم و ستم كردن باز دارد، البته نزديك‌تر به صلاح و دورتر از فساد خواهند بود و در سابق ذكر شد كه لطف‌

[1] . قاعده لطف به عنوان يك مبنا، پايه و اساس استدلالهاى بسيارى در كلام، اصول فقه و فقه است و مقصود از آن، همه زمينه‌ها و مقدماتى است كه در تعالى انسان تأثير دارد. ازاين‌رو تكليف، حدود، قصاص تعزيرات، تعيين نبى و امام و عصمت آنان را لطف دانسته و اين لطف را به دليل آنكه نقض غرض لازم نيايد، بر خداوند حكيم لازم شمرده‌اند. براى آگاهى بيشتر دراين‌باره بنگيد به: لاهيجى، عبد الرزاق، گوهر المراد، ص 351؛ نيز: شيخ طوسى، تلخيص الشافى، ج 1، ص 69- 112.