و هم از نظر خرد. شيعى بود و شاعر و حاضر الذّهن و در گفتار و حديث ثقه بود. از ابو ذرّ و ابن عبّاس و على (ع) و ديگران، نقل قول كرده است. 6

عسقلانى در كتاب «الإصابة» به نقل از مرزبانى چنين ذكر كرده است: أبو الأسود در خلافت عمر به بصره مهاجرت كرد، و امام على (ع) در دوران خلافت خود او را به‌جاى ابن عبّاس به فرماندارى آن شهر برگزيد. او علوى بود. 7

يافعى در «مرآت الجنان» نقل مى‌كند كه: أبو الأسود، از بزرگان و اعيان تابعان بود. جزء ياران امير المؤمنين على بن أبى طالب بود و در نبرد صفّين شركت كرد. وى از كامل‌ترين و زبده‌ترين ياران امام (ع) بود، در رأى و خرد و همو نخستين كسى است كه به راهنمائى امام (ع)، علم نحو را تدوين كرد. 8

ابن الأنبارى در كتاب «النّزهة» چنين نقل مى‌كند: أبو الأسود از كسانى است كه با امير المؤمنين على (ع) مصاحبت داشت و از ياران مشهور و دوستداران امام (ع) و فرزندان او بود. 9 چون خبر شهادت امام (ع) به او رسيد، آن‌قدر بگريست تا تعادل خود را از دست داد و آنگاه اشعارى سرود كه مطلع آن چنين است:

قاضى نور اللّه شوشترى در «مجالس المؤمنين» نقل مى‌كند:

معاويه، هديه‌اى همراه حلوايى پرورده با زعفران براى أبو الأسود فرستاد. دختر أبو الأسود به پدر گفت: اين هديه از كيست؟ أبو الأسود گفت: اين را معاويه فرستاده است تا با خدعه ما را از دينمان خارج كند. دختر، فى البداهه چنين سرود:

1- اى پسر حرب (معاويه)! مى‌خواهى با حلواى پرورده با زعفران شرف و حسب و دين ما را بخرى؟