بار به نيشابور آمد و به تدريس پرداخت. 3

ياقوت گفته است: خوارزمى صاحب اشعار و رسائل معروف از اهل خوارزم است.

اصلش از طبرستان بود و به‌همين جهت ملقب به طبرخزى شد. در كودكى از زادگاهش بيرون آمد، بلاد را بگرديد و سيف الدّوله حمدان را ملاقات كرد و مدّتى در خدمت او بزيست. 4

شخصيّت علمى و ادبى خوارزمى‌

ابن خلّكان گفته است: او در لغت و انساب، پيشواى عصر خود بود، مدّتى در شام، در نواحى حلب بزيست. ثعالبى در يتيمة الدّهر گويد: او نابغه‌ى دهر و درياى ادب و آگاه به نظم و نثر و داناى به ظرافت و فضل بود. بين فصاحت و بلاغت را جمع مى‌كرد، از اخبار و وقايع ايام و ديوان‌هاى شعر عرب سخن مى‌آورده و كتاب‌هاى لغت و نحو و شعر را تدريس مى‌كرده است. او از هرموضوع نادرى سخن مى‌گفت و در بيان، مايه‌ها و گوهرهاى گران‌بها مى‌آورد. در تعريف و توصيف ادب گفتارش رسا بود و در نيكونگرى و آوردن عبارت‌هاى نمكين و آهنگ موزون و مهارت در بيان جدّ و شيرين گفتارى به گاه شوخى، بر هرنيكوگو و خوش‌محضرى، برترى داشت. 5

حكايت شده است كه ابو بكر متوجه ارّجان شد و در نظر گرفت كه به حضور صاحب برسد به يكى از دربان‌هاى صاحب گفت: به صاحب بگو: يكى از ادباء نزد در است و اذن دخول مى‌خواهد. موقعى‌كه دربان اين موضوع را به صاحب خبر داد، صاحب گفت:

به وى بگو: من بر خود لازم نموده‌ام كه احدى از ادباء نزد من نيايد مگر اين‌كه تعداد بيست هزار شعر از اشعار عرب را حفظ كرده باشد. دربان برگشت و موضوع را براى ابو بكر شرح داد. ابو بكر گفت: به وى بگو، اين مقدار از شعر مردان يا زنان؟

صاحب گفت: اين ابو بكر خوارزمى است، اذن دخول به وى بده! وقتى ابو بكر داخل شد صاحب او را شناخت و بسيار مسرور گرديد. 6

سيوطى در طبقات از قول حاكم گفته است: او در حفظ لغت و شعر يگانه‌ى عصر خود بود، تا جايى كه قريحه‌ى او از به خاطر سپردن محفوظاتش ناتوان مى‌نمود. 7