نام کتاب : اختران فقاهت بررسى زندگى علمى و سياسى گروهى از علماى سده اخير نویسنده : انصارى قمى، ناصر الدين جلد : 1 صفحه : 343
محمّد باقر آشتيانى- رحمة اللّه عليه- موجب نگرانى و تألم شد.
اين جانب ايشان را از جوانى مىشناختم و آنچه را از ايشان دريافتم تقوا و صفاى
باطن و اخلاق كريمانه و اشتغال به علم و عمل بود ... اين جانب فقدان اين بزرگوار
را به حوزههاى علميه و علماى معظم، خصوصا علماى اعلام تهران دامت بركاتهم و به
خاندان محترمشان تسليت عرض مىنمايم ...».
وى در مقبره پدرش، در حرم حضرت عبد العظيم حسنى، مدفون است.[1]
3. مرحوم علامه ميرزا مصطفى افتخار العلماء (1282- 1328 ه. ق) متخلص
به صهباء: وى يكى از ادبا، شعرا و فقهاى توانا بود و علاوه بر كسب علوم دينى و
دانش عقلى، در نظم دستى توانا داشت. وى در 18 سالگى در مدت شش ماه كتابى به سبك
شاهنامه فردوسى در شرح زندگانى و افتخارات امير مؤمنان على عليه السّلام سرود و
موجب شگفتى همگان شد. نام اين كتاب، افتخارنامه حيدرى است.
وى، در سال 1328 ه. ق (46 سالگى) در نيمهشب و در حال نماز و تهجد
توسط مشروطهخواهان مورد سوءقصد واقع شد و به شهادت رسيد.[2]
4. مرحوم آيت اللّه علامه ميرزا مهدى آشتيانى (1306- 1372 ه. ق). او
نيز از اعلام اين بيت شريف و نوه دخترى ميرزاى آشتيانى است. وى فرزند آيت اللّه
ميرزا جعفر آشتيانى، داماد و برادرزاده ميرزا محمّد حسن و معروف به ميرزاى كوچك،
بود و در نجف از بحثهاى آيات عظام آخوند خراسانى، سيد محمّد كاظم يزدى، ميرزاى
نائينى، آقا ضياء عراقى و سيد ابو الحسن اصفهانى توشهها برگرفت و به مقام عالى
اجتهاد نائل آمد. وى در فقه، اصول، فلسفه و حكمت، رياضيات، طب و نجوم دستى توانا
داشت و به فيلسوف شرق شهرت يافته بود. از آثار اوست:
اساس التوحيد، جبر و تفويض، حاشيه بر: منظومه سبزوارى، شفا، اسفار،
فصوص، مصباح الانس، كفاية الاصول، رسائل و مكاسب. وى در سال 1372 ه. ق