قياس به آنها نموده و دستخط فرموده‌اند كه تبعيت اجامر و اوباش مى‌كنى. و اين مطلب يا معمول به عوام فريبى، و يا به واسطه رونق دادن مسند است و بسيار عجب دارم از اين بى‌مرحمتى شديده ... كه به تبعيت عوامل و جهال و حب مسند منتسب گردد. با آنكه فقره اولى كاشف از بى‌عقلى و نابخردى و سنخيت با جهال و اوباش است ... و فقره ثانيه حاكى از ضعف و بطلان مستند است .... گذشته از آنكه دعاگو در اين بلده مسندى نمى‌بينم و جز دعاگويى و تدريس، غرض و اشتغالى ندارم ... و فى الحقيقة خيلى مأيوس از مراحم ملوكانه شدم كه تقريبا بعد از پنجاه سال زحمت و خدمت در ملت در نظر انور همايونى، مقدار يك قاضى سنى و كشيش ارمنى را در نظر سلطان روم و سلاطين عيسوى نداشته باشم. با آنكه شايد، مشهور جملة از اهل علم باشد كه اگر تمدن و توقف و توطن در عراق عرب كرده بودم، در حوزه علمى اسلام منحصر و معروف به شخص اول بودم. انصاف آن است كه در اين مملكت خيلى ترقى كردم [!] ...

مفسد به خرج رفته و به كيفر آن مورد بى‌مرحمتى شدم. گمان ندارم كه در هيچ دولتى جزاى چون من دعاگوى دولتخواهى را كه سرتاپاش دعاگوئى دولت و همواره بر صلاح امر مملكت و تشييد ملت است، بدين‌گونه دهند ....

بارى اگر دعاگو را مفسد در انتظام امور مملكت بدانند با تشكر از مراحم ملوكانه استدعاى مرخصى دارم كه در تدارك هجرت از اين مملكت برآيم و به يكى از زواياى مقدسه عتبات عاليات مشرف شده اين دو روزه عمر را به دعاگويى مشغول، بر وجود مفسدم در اين مملكت مفسده مترتب نشود ...».[1]

پس از اين، چندين نامه بين مرحوم ميرزا و ناصر الدين شاه ردوبدل شد، و مقاومت شجاعانه ميرزاى آشتيانى در برابر انگليس، كمپانى و شاه، و عدم نقض حكم ميرزاى شيرازى كار را بدانجا كشيد تا حكم اخراج وى از تهران، در دستور كار

[1]. جعفريان و نجفى، سده تحريم تنباكو، صص 141- 144.