نام کتاب : اختران فقاهت بررسى زندگى علمى و سياسى گروهى از علماى سده اخير نویسنده : انصارى قمى، ناصر الدين جلد : 1 صفحه : 299
و به سبب ظهور و بروز مراتب علم و درجات تقوا، و طلاقت لسان و
فصاحت بيان، و حلاوت محضر و ملاحت منبر، و حسن اخلاق، جاذب قلوب عامه خلايق، خصوصا
اهل فضل و دانش از اركان دولت و اعيان ملت گرديد و بدين سبب بعضى از علماى معاصرش
بر وى حسد برده، آنى از ايذا و اذيت وى غفلت نداشتند ....[1]
شاگردان
حاج ميرزا ابوالفضل تهرانى در تهران، از سال 1310 تا 1316 ه. ق به
تدريس فقه، اصول، حديث و رجال اشتغال داشت. گروه بسيارى از شاگردان او به شمار
مىرفتند، كه از آن جمله است:
1. علامه فقيد حاج سيد نصر اللّه تقوى، (1282- 1357 ه. ق). صاحب
هنجار گفتار و عصاى موسى و ترجمه اشارات.
2. مورخ و اديب سترگ عباسقليخان سپهر (د. 1345 ه. ق)، صاحب ناسخ
التواريخ كه ميرزا بر مجلد امام سجاد عليه السّلام و حضرت زينب تقريظ نگاشته است.
3. علامه فقيه فيلسوف ميرزا طاهر تنكابنى (1282- 1360 ه. ق)، او خود
براى فرزند معظمله آيت اللّه حاج ميرزا محمّد ثقفى تهرانى گفت:
نخستينبار كه پدرت حاج ميرزا ابوالفضل- رحمة اللّه عليه- را ملاقات
كردم بدو گفتم من مسئلهاى صرفى، نحوى، منطقى، كلامى، فقهى، اصولى، حكمى و عرفانى
دارم آيا اجازه مىدهيد از شما پرسش نمايم؟ فرمود: بلى، هرچه مىخواهى بپرس. پس
بعد از طرح مسئله، هر فنى از فنون علم و دانش را چنان برايم توضيح داد كه من از
حسن بيان و حضور جواب و جامعيت علمىاش در شگفت ماندم و بر استفاده از محضرش، عزم
را جزم و شاگردىاش را اختيار كردم.[2]
[1]. مصاحبى نائينى، تذكرة مدينة الادب، محدث
ارموى، مقدمه ديوان الطهرانى، ص ل و لا.