الفرائض؛ نعم لو قصدها يؤجر عليهما.[1]

در مقابل، عدهاى ديگر از فقهاى عظام آن را عملى عبادى مى‌دانند. گفتنى است مناسبترين محل بحث درباره امر به معروف و نهى از منكر، همين بخش عبادات است.

اما بخش دوم (عقود و معاملات) كه قبل از هر مطلبى شايسته است درباره عنوان باب چند مطلب توضيح داده شود:

1. عدّهاى براى اين بخش، عنوان «كتاب مكاسب» را اختيار كردهاند؛ از جمله شيخ اعظم در مكاسب‌. گروهى، از جمله شهيد در متن‌ لمعه‌ عنوان «كتاب المتاجر» را اختيار نمودهاند. برخى، از قبيل شيخ طوسى در مبسوط عنوان «كتاب البيوع» را برگزيده‌اند. برخى هم مثل مرحوم امام (رحمه الله) با عنوان «كتاب المكاسب و المتاجر» به اين بحث پرداخته‌اند.

2. توضيحى درباره مفهوم مكاسب و متاجر: مكاسب جمع مَكسَب است و مكسب يا مصدر ميمى‌[2] است كه به معناى اكتساب، تكسّب و كسب (مطلق تحصيل مال) است، يا اسم مكان و محل است، اما نه به معناى مكان كسب از قبيل مغازه و بازار و ...؛ بلكه به معناى «ما يكتسب به» يعنى اعيان خارجيه يا منافعى كه به وسيله آنها كسب مال محقق ميشود. اين اعيان در واقع، متعلق المتعلق هستند، يعنى حكم شرعى به فعل اختيارى مكلّف تعلّق ميگيرد و فعل اختيارى به اعيان و منافع. پس آنها متعلق افعال اختيارياند و افعال، متعلق احكام شرعى. مَكسَب به اين معنا به اسم آلت شبيهتر است تا به اسم مكان يا محل.

3. متاجر، جمع مَتجَر است. متجر يا مصدر ميمى- به معناى تجارت- است، يا اسم مكان- به معناى «ما يتّجر به»، يعنى چيزهايى كه با آنها تجارت و داد و ستد ميشود.

تعريف صاحب‌ جواهر: تجارت به فرموده صاحب‌ جواهر، بر سه معنا اطلاق شده است:

[1]. تحرير الوسيله، ج 1، ص 442، مسأله 13.

[2]. به مصادرى كه در زبان فارسى با حرف ميم شروع ميشوند، مصدر ميمى گفته مى‌شود.