كليات‌

فقه تقسيم بنديهاى گوناگونى شده است، مباحث فقه در يك تقسيم پنج بخش است:

1. عبادات به معناى اخص كلمه؛ امورى كه در آنها قصد قربت شرط است.

2. عقود و معاملات به معناى اخص كلمه؛ امورى كه نياز به دو طرف دارد تا داد و ستد كنند.

3. ايقاعات و احكام؛ امورى كه در آنها ايجابِ تنها كفايت ميكند؛ همچنين بيان برخى احكام شخصيه.

4. احكام قضا و جزا؛ اعم از حدود، ديات و قصاص.

5. مسائل مستحدثه؛ مسائلى كه در زمان معصومين (ع) موضوع نداشته است، اما با گذشت زمان، مبتلا بهِ جوامع بشرى گرديده و موضوع پيدا كرده است. فقه عهده‌دار بيان اين احكام است.

مباحث بخش اوّل (عبادات) در كتاب‌هاى مختلف فقهى (كتاب طهارت، صلاه، صوم، خمس، زكات، حج، جهاد و امر به معروف و نهى از منكر) بحث و بررسى شده است. در اين ميان امر به معروف و نهى از منكر يا عباديت به معناى لزوم قصد قربت، محل بحث است.

به نظر امام راحل، امر به معروف و نهى از منكر واجب توصلى است و قصد قربت لازم ندارد. وى در اين باره فرموده است:

لا يعتبر منهما قصد القربة والإخلاص، بل هما توصّليان لقطع الفساد وإقامة