بررسى و توضيح شش مسأله تحرير

مسأله اوّل: مسأله اوّل درباره تصوير موجودات است (تصاوير انسان، حيوانات، نباتات، جمادات، اجرام علوى، جن، فرشته، معصومين، موجودات خيالى، مجسمه‌سازى (تصوير با تجسيم)، تصوير از طريق نقاشى كردن، فيلم‌بردارى، عكس‌بردارى با ابزار معروف امروزى، تصوير كامل اين موجودات، تصوير ناقص آنها، مثل نيم تنه، تصوير سر، دست، پا و ... عمليات تصويرسازى و تصويربردارى، ايجاد صور و ساختن مجسمه آنها، خريد و فروش تصاوير و تماثيل، نگهدارى آنها، استعمال آنها جهت تزيين، نگاه به آنها و ...).

اگر عمل تصوير و تمثيل (ايجاد صورت و هيئت اشيا و ساختن مجسمه آنها يا ايجاد مطلق صور اشيا ولو به صورت نقاشى و بدون تجسم) حرام باشد به مقدارى كه حرمت دارد تجارت با آن و كسب مال از اين طريق و اجير كردن يا اجير شدن براى آن حرام و باطل است.

نگاه به سه واژه: 1. نقش؛ 2. تمثال؛ 3. تصوير.

نقش: متفاهم عرفى از نقش نقاشى كردن و ايجاد نقش موجودات بر روى كاغذ و لباس و مانند آن است، بدون اينكه همراه با تجسم باشد، البته حك كردن و كندن تصوير موجودات بر روى انگشتر يا ديوار يا سنگ و مانند آن نيز نقش است.

تمثال: اين واژه اسم مصدر از باب تفعيل و مصدرش تمثيل است و از ريشه مثل و مثول گرفته شده است.

مثل عبارت است از شبيه چيزى در مثال و نمونه و در مقدار و اندازه و مانند آن، حتى در معنا و مفهوم، و تمثيل كه مصدر است به معناى تصوير و ايجاد صورت و هيئت چيزى است، به‌گونه‌اى كه گويا به خود آن نگاه مى‌كنى، و تمثال كه اسم مصدر است اسم خود آن چيزى است كه تمثيل و تصوير شده است بر خلقت و آفرينش غير خودش.[1]

[1]. العين، ج 8، ص 228.