نام کتاب : امام بخارى و جايگاه صحيحش نویسنده : قاسم اف، الياس جلد : 1 صفحه : 15
از اين
اخبار استفاده مىشود، امام بخارى و ديگران براى آنكه احاديث اين كتاب مورد توجه
قرار گيرد، چنين وانمود كردهاند كه اين احاديث با اين خصوصيات در چنين مكان مقدس
نگاشته شده است، ولى چنانكه روشن است، اين اخبار هم مشكل دارند و هم اينكه با
تصريح ابن حجر وذهبى[1] امام بخارى
از محمد بن يحيى ذهلى با تدليس در صحيحش احاديث فراوان روايت كرده است. و اين
دلالت مىكند كه امام بخارى صحيحش را در مكه و يا در مدينه تأليف نكرده است؛ زيرا
اختلاف او با ذهلى در آخرين ورود او به نيشابور در سال 250 ه بوده و اين اختلاف
سبب شده است كه امام بخارى از ذهلى با تدليس در صحيحش حديث روايت كند. پس اينكه
گفته شده است: «صحيح بخارى» در بيتالله الحرام و يا كنار قبر پيامبر اكرم صلى
الله عليه و آله پس از استخاره و غسل و خواندن دو ركعت نماز براى هر حديث، نگاشته
شده است، جهت مقدس جلوه دادن كتاب بوده و با واقعيت سازگارى ندارد.
بخارى
و نقل ناقص روايات
وقال
أحيد بن أبي جعفر والي بخارى: قال محمد بن إسماعيل يوما: رب حديث سمعته بالبصرة
كتبته بالشام، ورب حديث سمعته بالشام كتبته بمصر. فقلت له: يا أبا عبد الله
بكماله؟ قال: فسكت؛ والى بخارا مىگويد: محمد بن اسماعيل روزى گفت: چه بسا حديثى
كه در بصره شنيدم ولى در شام آن را نوشتم و بسا حديثى كه در شام شنيدم و در مصر
نوشتم.
از
اين خبر استفاده مىشود كه بخارى فراوان احاديث را با الفاظ خودش با نسبت به
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله روايت كرده است. البته نقل به معنا آن هم بدون
تصرف در معناى حديث نزد برخى از محدثين اهل سنت و آن هم در موارد خاص جائز و نزد
بيشتر آنها جائز نيست، ولى بخارى با اين روش فراوان در روايات تصرف كرده و يك
حديث را گاه تكرارى در موارد مختلف از صحيحش ذكر كرده، ولى در تمام موارد الفاظ
نقلهايش و همچنين در
[1] . سير اعلام النبلاء، ج 12، ص 396، شرح حال امام
بخارى؛ تهذيب التهذيب، ج 9، ص 448، رقم 843.
نام کتاب : امام بخارى و جايگاه صحيحش نویسنده : قاسم اف، الياس جلد : 1 صفحه : 15