استخوان، در رفتگی

استـخـوان، دررفتـگیِ \ dar-raftegi-ye osto(e)xān\ ، جابه‌جا شدن استخوانهای تشکیل‌دهندۀ مفصل و ایجاد پارگی در بافتها به دنبال آن.
در رفتگی نتیجۀ فشارهایی است که می‌تواند بر مقاومت رباطها، ماهیچه‌ها و کپسول نگاهدارندۀ مفصل غلبه کند. اگر دررفتگی کامل نباشد، نیمـه‌دررفتگی خوانده می‌شود. دررفتگی وقتی ساده خوانده می‌شود که سطوح مفصلی در معرض هوا قرار نگیرند، و زمانی مرکب نام می‌گیرد که سطوح مفصلی به سبب آسیب دیدن و از بین رفتن پوست، یا پاره شدن آن توسط انتهای استخوان، در معرض هوا واقع شوند. علت دررفتگیهای مادرزادی، نقص در تشکیل مفصل در بدو تولد است و شایع‌ترین مفصلی که گرفتار آن می‌شود، مفصل بالای استخوان ران در لگن خاصره است. این دررفتگی باید به سرعت تشخیص داده، و درمان شود. دررفتگی عود‌کننده (تکرار دررفتگی یک مفصل معیّن) ممکن است نتیجۀ ترمیم نادرست آسیبی کهنه در مفصل باشد، یا مانند «مفاصل دوگانه» که در انگشتان دست و پا معمول است و به سبب ضعف مجموعۀ رباطها پدید می‌آید، طبیعی باشد. دررفتگیهای مرضی بر اثر بیماری ایجاد می‌شوند، مانند نشانگان (سندرم) مارفان که کپسول و رباطهای مفصلی را ضعیف می‌کند.
علامتهای دررفتگی شامل درد و حساسیت در موضع دررفتگی، احساس زبری یا ساییدگی به هنگام تلاش برای به‌کار گرفتن عضو آسیب دیده، و ناتوانی در استفاده از آن عضو است.نشانه‌های‌معمول دررفتگی نیزاینهاست: ظاهر تغییرشکل دادۀ مفصل، تورم بافتهای اطراف آن و تغییر رنگ پوست روی مفصل. پرتونگاری با پرتو ایکس برای تعیین گستردگی این ضایعه به کار می‌رود. درمان دررفتگی نوع ساده، برگرداندن استخوانها به حالت طبیعی خود (جا انداختن) با مالش یا گاهی با کشش است؛ سپس مفصل تا ترمیم یافتن کامل بی‌حرکت نگاه داشته می‌شود. دررفتگیهای عود کننده و انواع مادرزادی، ناراحتیهای خاصی هستند که معمولاً به جراحی و بازسازی مفصل نیاز دارند.

مآخذ

EA, 2006;
EB, 2008;
ME, 2008.
بخش علوم پزشکی