اشتارک، یوهانس

اشتارک \eštārk\، یوهانِس (1874-1957 م / 1253-1336 ش)، فیزیک‌دان آلمانی. او در 1913 م کشف کرد که خطوط طیف نور تحت تأثیر میدان الکتریکی می‌شکافند، و به همین سبب، جایزۀ نوبل فیزیک 1919 م را دریافت کرد. کشف وی امروزه به اثر اشتارک (نک‌ : ه‌ د، اشتارک، اثر) معروف است.

اشتـارک در ایالت باواریـا (بایِرن) در آلمان زاده شد و در 1897 م از دانشگاه مونیخ دکتری فیزیک گرفت. او در 1900 م تدریس فیزیک را در دانشگاه گوتینگِن آغاز کرد و پس از تدریس در چند دانشگاه دیگر، ازجمله دانشگاه آخِن، در1922م از دانشگاه وورتسبورگ بازنشسته شد. وی که از هواداران هیتلر، و از نظریه‌پردازان یهودستیزی بود، از 1933 تا 1939 م، ریاست مؤسسۀ فیزیکی ـ فنی رایش را به ‌عهده داشت. در 1947 م، یک «دادگاه نازی‌زدایی» وی را به ۴ سال کار در اردوگاه کار اجباری محکوم کرد.
اشتارک به رفتار یونها در میدان الکتریکی علاقه‌مند بود. او در 1905 م از اثر دوپلـر (نک‌ : ه‌ د، دوپلـر، اثـر) بـرای توضیح جابه‌جایی بسامدهای امواج نورِ تابیده‌شده از یونهای پرسرعت استفاده کرد. این جابه‌جایی نشان می‌دهد که الکترونها با سرعتهای گوناگون حرکت می‌کنند.

مآخذ

Americana, 2006;
Britannica, 2010;
Encarta, 2008.

بخش علوم پایه و مهندسی