نام کتاب : فقه نظام اقتصادى اسلام نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 32
دوره دومِ
دوره سرمايهدارى صنعتى، دوره سرمايهدارى نيمه رقابتى يا غير رقابتى و انحصارى
است. در اين دوره به تدريج تعدادى از سرمايهداران با تشكيل شركتها و مؤسسات بزرگ
اقتصادى عرصه رقابت را بر سرمايهداران فردى تنگ كرده و قدرت رقابت را از ديگر
سرمايهداران سلب كردند، و در نتيجه سرمايههاى كلان و عمده فعاليتهاى اقتصادى در
انحصار شركتهاى بزرگ قرار گرفت، به گونهاى كه رقابت از ميان برداشته شد يا به
پايينترين ميزان، كاهش يافت.
به
دنبال بحران اقتصادى سالهاى 1929- 1933 و بهويژه بعد از جنگ جهانى دوم، وضعيت
جديدى به وجود آمد كه طراحان اقتصادى اروپا و آمريكا را وادار ساخت در نظام
سرمايهدارى انحصارى، تعديلى به وجود آورند و آن را انعطافپذير و قابل سازگارى با
شرايط و بحرانهاى ويژه كنند، بدين سبب ضرورت تبعيت از برنامههاى ارشادى در نظام
سرمايهدارى مطرح گرديد، و به تدريج نظام سرمايهدارى ارشادى، جايگزين سرمايهدارى
انحصارى شد[1].
نظام
سرمايهدارى را عناصر اصلى زير تشكيل مىدهند:
الف)
هدف يا روح فعاليت اقتصادى در نظام سرمايهدارى بيشترين سود و نفع خالص اقتصادى
است، زومبارت روحيه سرمايهدار را در سه خصوصيت خلاصه مىكند:
\*
روح اكتساب و به دست آوردن سود؛
\*
روح رقابت؛
\*
روح معقوليت يعنى ارزشگذارى اشياء بر اساس محاسبه بازده و هزينه.