ج) ابزار توليد در شكل دستگاه‌هاى توليدى ابتدائى يا كارگاه‌هاى كوچك متعلق به پيشه‌وران است و محصول آن محدود به يك بازار و مشتريان محدود و مشخص اختصاص دارد. ثبات تقاضا در اين نظام اقتصادى موجب ضعف ابداع و ابتكار و در نتيجه عدم ترقى تكنيك توليد است.

3. نظام سرمايه‌دارى‌

در نظام سرمايه‌دارى محور اصلى، سرمايه و سرمايه‌دار است؛ نظام سرمايه‌دارى را به دو دوره اصلى تقسيم مى‌كنند:

الف) دوره نخستين كه از آغاز قرن شانزدهم تا پايان قرن هفدهم ميلادى ادامه داشته، به سرمايه‌دارى تجارى معروف است؛ زيرا به دليل تحولات علمى قرن شانزدهم و پيدايش امكانات و وسائل نقليه دريايى نيرومند متكى به نيروى بخار، حركت بين القارّه‌اى وسعت و شتاب گرفت، و در نتيجه تجارت بين‌المللى توسعه يافت و محور اصلى فعاليت‌هاى اقتصادى قرار گرفت.

ب) دوره دوم، دوره سرمايه‌دارى صنعتى است كه از آغاز قرن هجدهم شروع مى‌شود. قرن هجدهم قرن انقلاب صنعتى اروپاست، در اين قرن صنعت جاى تجارت را مى‌گيرد و محور اصلى فعاليت‌هاى اقتصادى را صنعت و صنعت‌گران تشكيل مى‌دهند و سرمايه‌دارى صنعتى، جايگزين سرمايه‌دارى تجارى مى‌شود.

سرمايه‌دارى صنعتى نيز به نوبه خود چند دوره را پشت سر گذاشته تا به دوره كنونى رسيده است. نخستين دوره سرمايه‌دارى صنعتى، دوره سرمايه‌دارى رقابتى است؛ در اين دوره نظام سرمايه‌دارى بر سرمايه‌هاى سرمايه‌داران فردى تكيه دارد، و رقابت بين سرمايه‌داران مهمترين محرك اقتصادى به‌شمار مى‌آيد.