كليات انگيزه‌هاى فعاليت اقتصادى متناسب با جهان‌بينى اقتصادى اسلام اشاره مى‌كنيم.

1. مسئوليت الهى‌

فعاليت اقتصادى در فرهنگ دينى اسلامى برخاسته از جهان‌بينى الهى، پيش از آنكه وسيله‌اى براى رفع نيازها و پاسخى به خواسته‌هاى مادّى و غيرمادى انسان باشد يك مسئوليت الهى است. در منابع دينى اسلامى بر اين مطلب تأكيد فراوان شده كه فعاليت اقتصادى فى نفسه و بهره‌بردارى از منابع طبيعى و ثروت‌هاى خدادادى و به بهره‌رسانى آنها خود يك مسئوليت الهى است. خداى متعال در قرآن كريم، بشر را مسئول آبادانى زمين معرفى مى‌كند:

وَ إِلى‌ ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ‌[1].

به سوى قوم ثمود برادرشان صالح را فرستاديم، به آنان گفت: اى قوم من خدا را بپرستيد براى شما جز او معبودى نيست. او شما را از زمين آفريد و شما را به آبادانى آن فراخواند، پس آمرزش او را بجوييد و به سوى او باز گرديد. همانا پروردگار من نزديك و پاسخ دهنده است.

بنابراين بشر در برابر منابع خدادادى ثروت مسئول است و بايد با تلاش و فعاليت اقتصادى نسبت به بهره‌بردارى از آنها و به بهره‌رسانى آنها اقدام كند.

در روايت است از امام محمد باقر (ع) كه فرمود:

[1] . سوره هود: 61.