نباشد، اگر مايع غليظ باشد فقط موضع ملاقات نجس مى‌شود، پس شيره، ماست، عسل وروغن غليظ اگر بانجاست ملاقات كنند، فقط موضع ملاقات نجس مى‌شود وباقى آن‌ها پاك مى‌باشند. ملاك غلظت و رقّت اين است: اگر مقدارى از آن برداشته شود و جاى آن خالى بماند، غليظ است و اگر بلا فاصله پُرشود، رقيق است.

(مسأله 406) اگر چيز پاكى، چه جامد چه مايع، با عين نجس چه جامد چه مايع ملاقات كند، نجس مى‌شود و به آن متنجّس اول مى‌گويند و اگر آن متنجس مايع باشد و با مايع پاك ديگرى مثل آب وشير ملاقات كند تمام آن را نجس مى‌كند، ولى اگر با شى ء جامدى ملاقات كند، فقط محل ملاقات نجس مى‌شود، ولى اگر متنجس جامد باشد وعين نجاست در آن نباشد، چنان‌چه با آب قليل ملاقات كند، بنابراظهر آب قليل نجس نمى‌شود امّا اگر غير آب قليل با متنجس اول ملاقات كند، نجس مى‌شود چنان كه با ملاقات عين نجس، نجس مى‌شود.

(مسأله 407) متنجّس اول منجّس‌[1] است. ومتنجس دوم در صورتى كه متنجس اول جامد باشد، بنابراظهر منجّس نمى‌باشد و اگر مايع باشد منجّس است. مثلًا: لباس مرطوب با مردار ملاقات مى‌كندوسپس دست مرطوب با آن لباس برخورد مى‌كند آنگاه همان دست‌تر را به فرش مى‌زند، در اينجادست كه متنجس دوم است فرش را نجس نمى‌كند، ولى اگر بجاى لباس آب قليل نجس باشد، فرش نجس مى‌شود وآب قليل متنجس اول حساب نمى‌شود.

(مسأله 408) نجاست با علم و شهادت دو مرد عادل و خبر كسى كه مال در اختيار او است (=ذواليد)، بلكه با خبر مطلق ثقه (راستگو) نيز بنابر اظهرثابت مى‌شود.

(مسأله 409) اگر عين نجاست به بدن حيوان بچسبد، آنچه چسبيده نجس است اما بدن پاك است. باطن انسان، در اثر ملاقات با نجاست خارجى نجس نمى‌شود و چيزى كه به باطن مى‌رسد و با نجسى كه در باطن است ملاقات مى‌كند، نجس نمى شود.

(مسأله 410) چيزى مايع يا جامدى كه از دست كافر گرفته مى‌شود مانند نان، روغن وعسل بلكه لباس و ظرف و مانند اين‌ها پاك است، مگر اين كه علم به نجاست آن‌ها داشته باشيم.

[1] - منجّس: يعنى اگر با چيز پاكى ملاقات كند آن را نجس مييكند.