باشد، يا ناخن را بگيرند و زير آن ظاهر شود، واجب است بعد از برطرف كردن چرك زير آن را بشويند.

432- هرگاه وضوء گيرنده شك كند كه چيزى از ظاهر بدن است يا از باطن آن، أحوط أولى‌ است كه آن را بشويد؛ ولى اگر قبلًا از باطن محسوب بوده و بعد شك كند كه جزء ظاهر گشته است يا نه، لازم نيست آن را بشويد؛ و چنانچه قبلًا جزء ظاهر بوده و بعد شك كند كه جزء باطن شده است يا نه، بايد آن را بشويد.

كيفيت شستن صورت و دستها:

433- در وضوء صورت و دستها را بايد از بالا به پايين شست؛ و اگر از پايين به بالا بشويند وضوء باطل است.

434- اگر وضوء گيرنده دست را تَر كند و به صورت و دستها بكشد، چنانچه تَرىِ دست به قدرى باشد كه به واسطه آن صورت و دستها تَر شوند- و شستن صدق كند- كافى است.

435- در وضوء شستن صورت و دستها در مرتبه اول واجب، و در مرتبه دوم مستحب، و در مرتبه سوم و بيشتر حرام مى‌باشد، و صدق شستن اول يا دوم و يا سوم مربوط به قصد كسى است كه وضوء مى‌گيرد، پس اگر مثلًا به قصد شستن مرتبه اول ده مرتبه آب به صورت يا دستها بريزد اشكال ندارد، و همه آنها شستن اول محسوب مى‌شوند؛ و اگر به قصد اينكه سه مرتبه بشويد سه بار آب بريزد سه مرتبه حساب مى‌شود، و مرتبه سوم آن حرام است ولى مبطل نيست؛ مگر اينكه مستلزم مسح با آب جديد شود.

436- اگر گوشتى از محل شستن وضوء كنده شود- هرچند به پوست آويخته باشد- بايد مقدارى از زير آن را كه ظاهر شده است بشويند، بلكه خود گوشت آويخته شده تا وقتى كه جدا نشده است- اگرچه اتصالش ضعيف باشد- بايد شسته شود؛ و لازم نيست آن را قطع كنند تا موضع اتصال هم شسته شود؛ هرچند در صورتى كه مشقّت نداشته باشد و در نظر عرف هم چيز جدايى حساب شود، قطع كردن آن أحوط است.