متنجّس به خاكستر و بول به بخار و غائط به خاك و سگ در نمك‌زار به نمك و نطفه به حيوان تبديل گردند پاك مى‌شوند.

333- تغيير شكل و صفت و متلاشى شدن اجزاء استحاله نيست، و باعث طهارت اشياء نمى‌شود، بنابر اين اگر گندم متنجّس را آرد كنند، يا چوب متنجّس را به صورت پودر و خاك درآورند، يا از موى سگ و خوك پارچه و چيزهاى ديگر ببافند، يا از پوست خوك كفش و مَشك و امثال اينها درست كنند، يا گوشت آن را به صورت پودر مواد غذائى درآورند پاك نمى‌شوند، و به نجاست خود باقى مى‌باشند.

334- تَفرُّق اجزاء به استهلاك غير از استحاله است، لذا اگر مقدارى خون در آب كُر بريزد و در آن مستهلك شود محكوم به طهارت است؛ لكن اگر خون را به طريقى از اجزاء آب جمع آورى كنند نجاست آن بر مى‌گردد.

335- ميزان در تشخيص استحاله صدق عرفى است، بنابر اين اگر بول بعد از بخار شدن به آب تبديل شود و عرفاً اسم بول بر آن صدق نكند پاك است، و همچنين است حال ديگر اعيان نجسه و محرّمه مثل غائط و عرق گوشت خوك، پس هرگاه آثار و خواص چيز نجسى كه عرق آن را كشيده‌اند در آن عرق باشد و اسم سابق بر آن صدق كند، محكوم به نجاست و حرمت است؛ و چنانچه حقيقت آن عوض گرديده و داراى اثر و خاصيت ديگرى شده باشد و اسم سابق بر آن صدق نكند، پاك و حلال است.

336- اگر از گِل متنجّس كوزه و ظروف سفالى و آجر درست كنند پاك نمى‌شود؛ امّا ذغالى كه از چوب متنجّس درست شده است، چنانچه هيچ يك از خواص چوب در آن نباشد پاك است.

337- چيز نجسى كه معلوم نيست استحاله شده يا نه، به نجاست خود باقى است.

مطهِّر پنجم- انقلاب:

338- اگر در شراب يا هر مست كننده ديگرى كه در اصل روان است انقلاب حاصل شود- مثلًا شراب خود بخود يا به سبب ريختن چيز ديگرى در آن به سركه تبديل‌