نقد و بررسى‌

ديدگاه نخست در مباحث گذشته به صورت مفصل نقد و بررسى و بطلان آن دانسته شد.

اما درباره ديدگاه دوم: احمد بن حجر هيتمى‌[1] در باب «الايمان ببقائهم» يعنى اهل بيت عليهم السّلام دو حديث نقل مى‌كند و سخن ابن عبد البر را مى‌آورد كه مستند وى در عدالت علما همين دو حديث است:

1.

في كلّ خلف من أمّتي عدول من أهل بيتي ينفون عن هذا الدين تحريف الغالين، و انتحال المبطلين، و تأويل الجاهلين ...،

در هر نسلى از امت من عادلانى از اهل بيت من هستند كه تحريف غاليان را در دين، نسبت‌هاى ناروا به دين و تأويل‌هاى نادرست جاهلان از دين را نفى مى‌كنند؛

2.

يحمل هذا العلم من كلّ خلف عدوله ينفون ...،

از هر نسلى حاملان علم، عادلان آنان‌اند ...

اين حديث دليل ابن عبد البر و غير او، بر اين است كه هر حامل علمى كه از علما، جرحى درباره او نرسيده، عادل است.

ممكن است در تأييد اين سخن بر آيه‌ يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ‌، و هرآنچه كه بر فضيلت و بلندى جايگاه علما دلالت مى‌كند، استدلال شود.

اين اصل صحيح نيست؛ زيرا اين حديث از نظر ما ضعيف است؛ هم‌چنين علمى كه در حديث آمده است، از نظر كمّى و كيفى مشخص نيست كه چگونه علمى است.

[1] . احمد بن محمد ابن حجر الهيتمى، الصواعق المحرقه، ص 270.