نام کتاب : روح از نظر دين، عقل و علم روحى جديد نویسنده : محسنى، شيخ محمد آصف جلد : 1 صفحه : 263
شامل مىشود، منتهى اين هلاكت،
درباره مكلفين و يا به شمول عقول مجرده، را بايد موقتى بدانيم، زيرا در قيامت حساب
و مجازات و مكافات وجود دارد و بهشت و دوزخ أبدى است.
بعضى
از حكماء مىگويند مجردات از لوازم وجود واجب الوجود هستند؛ يعنى مجردات، موجود به
ايجاد واجب الوجود و باقى به ابقاى او نيستند، بلكه موجود به وجود واجب و باقى به
بقاى او مىباشند و قهراً عدم و فنا در حق آنان معقول نيست.
اگر
كسى اين موضوع را منافى اختيار حق بداند طرفداران فلسفه چنين جواب مىدهند كه اين
برداشت از مفهوم اختيار، مناسب اختيار واجب الوجود نبوده بلكه مناسب با مفهوم
اختيار فاعل ممكن الوجود است. بلى اراده حق (ان شاء
ان يفعل، فعل و ان لم يشأ أن يفعل لم يفعل) است و صحت شرطيه با امتناع و
يا ضرورت مقدم منافات ندارد، نه اينكه معناى آن (صحة
الفعل و الترك) باشد زيرا صحت به معناى امكان است و قدرت حق به اتفاق حكماء و
اماميه عن ذات حق تعالى بوده و محال است كه امكان عين ذات واجب الوجود باشد.
ولى
حق اين است كه گفتار فلاسفه صحيح نيست، و ما در صراط الحق درباره اختيار حق مفصلًا
صحبت كردهايم، طالبان حقيقت به جزء اول آن كتاب مراجعه كنند و نيز ما لوازمى براى
وجود حق تعالى قايل نبوده و آنچه را كه سبزوارى مرحوم در منظومه خود بيان نموده
نمىپذيريم و الله اعلم.
نام کتاب : روح از نظر دين، عقل و علم روحى جديد نویسنده : محسنى، شيخ محمد آصف جلد : 1 صفحه : 263