البته جمعى از مشركين خصوصا مشركين قريش در مكه بتها را خالق آسمانها و زمين نمى دانستند ولى به طور قطع آنها را در حوادث روزمره خود مؤثر (ضرر رسان و نفع رسان) مى پنداشتند و اين موضوع گذشته است نظر تجارب بشرى حتى در قرن پانزدهم هجرى (قرن بيست و يكم ميلادى)، و از مطالعه مجموع آياتى كه در مورد مشركين و بت پرستان (عابدين اصنام و اوثان) وارد شده، استفاده مى شود. بنابراين تذلل مشركين در مقابل بتها، به انگيزه ضار و نافع بودن آنها بوده كه عبادتى مخصوص به خداوند است و شرك آور، و به عبارت ديگر بت پرستان به انگيزه ربوبيت محدود، براى بتها تذلل مى كردند.

روشن تر از تعدادى آيات، آيه 3 سوره زمر است: «أَلا لِلَّهِ الدِّينُ الْخالِصُ وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللَّهِ زُلْفى‌ ...»؛ آگاه باشيد كه دين خالص از آن خداوند است، و آنها كه غير از خدا را سرپرستان خود قرار داده بودند (مى گفتند) ما نمى پرستيم آنان را مگر اينكه مارا به خداوند نزديك كنند.

از اين آيه مباركه استفاده مى شود كه اولًا كفار معبودهاى خود را سرپرست خود در امور زندگانى مى دانستند و ثانياً آنان را نزديك گردانندگان خود به خداى رب العالمين ميدانستند، كه نوعى ربوبيت است.

خلاصه كلام: ربوبيت به نحوى كه از آيات گذشته معلوم شد، مهمترين انگيزه عبادت حق تعالى است. و مشركين هم بتها را رب خود مى دانستند و مشرك مى شدند، و جمعى خدا را رب الارباب ميدانستند.