بهرحال حاكم شرعى در نظر شيعه اماميه مرد مجتهد و عادل است و در اعتبار اعلميت او جاى تأمل است.

شرايط خليفه در نظر اهل سنت:

عبد الكريم خطيب در كتاب" الخلافة و الامامة ديانة و سياسة صفحه 329 از جمهور دانشمندان اهل سنت نقل ميكنند كه كانديداى خلافت بر مسلمانها بايد داراى چهار صفت باشد.

1- علم‌

2- عدالت‌

3- كفايت‌

4- سلامتى حواس و اعضائى كه در رأى و عمل تأثير دارد و شرط پنجمى هم است كه در اعتبار آن اختلاف واقع گرديده و آن نسب قريشى داشتن است.

علم خليفه يا كانديداى خلافت بايد بمقدار علم قاضى باشد بدليل اجماع امت و بدليل اينكه خليفه قاضيان و حاكمان را مقرر مى‌كند و قضاوت‌ها و احكام آنان را مورد مطالعه قرار ميدهد و گاهى احكام آنانرا نقض و خود آنان را جرح ميكند و اين كار جز بداشتن علم باندازه علم قاضى و يا بيشتر از آن براى خليفه ممكن نيست، بلكه امام به اجماع امت ميتواند كه خود به قضاوت بپردازد و قاضى انتخاب نكند و كسيكه براى قضاوت صلاحيت نداشته باشد هرگز براى حكومت صلاحيت ندارد.

او بعد مى‌نويسد كه تقديم مفضول با وجود افضل جايز نيست زيرا اخبار زيادى از حضرت پيامبر اكرم (ص) بر وجوب تقديم افضل رسيده است، مثل قوله (ص) يوم القوم افضلهم. و قوله ائمتكم شفعاؤكم فانظروا بمن تستشفعون و فى خبر آخر: ائمتكم شفعاؤكم الى الله فقدموا خيركم. و قوله (ص):

من قلدر جلا عملا على عصابة و هو يجد فى العصابة من هو ارضى‌