نام مولوى و ملا و شيخ و پير و ... مشهور ميشوند، اين دسته بديدن يك روايت تحريك و مشتمل شده و اصلا متوجه نميشوند كه اين روايت از نظر سند آيا درست است يا نه؟ بر فرض صحت آيا آيات قرآن و سنت قطعيه حضرت نبوى با آن معارضت دارد يا نه؟ و بعبارت ديگر شرايط حجيت و اعتبار آن فراهم است يا خير، حتى گاهى بديدن يك جمله در كتاب بى- سوادى هم‌چون خود ترتيب اثر ميدهد كه در كتاب نوشته شده!! مردم عوام هم ميشنوند كه نماينده مذهب‌شان از كتاب صحبت مى‌نمايد و هيچكسى هم سؤال نميكند كه كتاب از كيست و نظر مؤلف او چه ارزش علمى دارد، آخر نظر هر نويسنده كه براى مسلمانها معتبر نيست.

شايد مبالغه نباشد كه گفته شود از صد نفر ملا و شيخ و پير و ...

(از شيعه و سنى) ده نفر آنان معلومات دينى متوسطى ندارند ولى هم خود و هم عوام اعتقاد به كامل بودن آنان دارند و اين درد بى‌درمان تنها دامنگير مسلمانان افغانى نيست بلكه با اندك تفاوت در همه كشورهاى اسلامى وجود دارد.

در حكومت اسلامى آينده افغانستان بايد براى اهل علم درجات علمى مشخصى مد نظر گرفته شود كه پس از امتحان شهادتنامه‌اى بآنان داده شود و تا بحد متوسط نرسند از معرفى بعنوان ملا و مولوى و شيخ و امثال اين القاب جلوگيرى شود و حق تبليغ و امامت را نداشته باشند. آرى برادر عاقل، جهالت زيربناى تعصب و غلو است، جاهلها هميشه درباره مذهب خود غلو ميكنند و مقامات مذهبى خود را واجد هر كمال ميدانند و مخالفين خود را مستحق لعن و نفرين و تبرى و حتى تكفير، و اسلام را از ديد احمقانه خود بررسى ميكنند، بهركسى كه ذوق‌شان گرفت مسلمان ميگويند و به هر كس كه هوس‌شان حكم كرد كافر.!

اهل كتاب با وصف مشاهده آيات و معجزات حضرت ختمى‌مرتبت (ص) احمقانه عناد و تعصب ميورزيدند و در دين خود غلو ميكردند و به حق تسليم‌