(نفخ الفزع)

(ب) دميدنى كه موجب نابودى آنان ميشود (نفخ الصّعق)

(ج) دميدنيكه سبب زنده شدن و قيام آنان ميگرد د (نفخ القيام)

بعضيها كلمه صور را بمعناى بوق نگرفته‌اند بلكه آنرا جمع صورت دانسته‌اند، يعنى روزيكه روح در صورتها دميده ميشود (و مردگان زنده مى‌شوند) و اين احتمال مخالف ظهور آي ه (ففزع، فصعق) مى‌باشد.

2- از جمله من فى السموات فهميده ميشود قيامت مخصوص زمينيها نيست بلكه شامل حال ساكنين همه كهكشانها مى‌شود. و نيز فهميده ميشود كه مكلفين در آسمانها نيز وجود دارند. (و اللّه العالم)

3- درباره كسانيكه خداوند آنان را از فزع و صعق (بيتابى و بيهوشى و يا مردن) استثنا فرموده است دو نظر وجود دارد.

1- مراد چهار ملك مقرب است (جبرئيل، ميكائيل، اسرافيل و عزرائيل عليهم السلام)

2- مراد شهداء هستند.

و ممكن است مطلق صالحين مؤمنين باشند زيرا در آيه بعدى (89 نمل) مى‌فرمايد: مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ‌. هركس خوبى بياورد براى او (پاداش) بهتر از آن است و اينان از فزع اين روز ايمن هستند و اين استدلال قوى است مگر اينكه احتمال داده شود كه اين فزع منفى غير از فزع مقارن نفخ است (و اللّه العالم)

4- ذليل و كوچك شدن مردم در محضر حضرت حق در روز قيامت ظاهرا بحسب برداشت و پندار و حالات خود مردم است وگرنه تمام مخلوقات از ابتداى خلقت تا به ابد در مقابل عظمت و قدرت لايتناهى خداوند ذليل و كوچك‌اند خداوند ازلا و ابدا جبار و قهار و محيط است‌ وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ‌.

5- مرور و حركت كوهها ممكن است در قيامت در موقع از هم پاشيدن‌