فرمان او
واگذار نموده است. در حقيقت همهى اسباب و علل را خدا فراهم مىكند و به عزرائيل
امر مىكند تا قبض روح نمايد.
بنابراين
مىتوان گفت كه در قيامت نيز چنين است. يعنى همين هشت تن به اذن و اراده پروردگار
زمامدارى او را بر فراز انسانها و مخلوقاتى كه از آنها حساب گرفته مىشود حمل
مىكنند. يعنى به واسطهى همين هشت تن از مردم حساب گرفته مىشود.
اگر
اين هشت تن همه ملائكه باشد توسط آنها از مردم سؤال مىشود و اگر چهار تن آنان
ملائكه و چهار تن ديگر انسان باشد، باز هم توسط همين هشت تن از مردم حساب گرفته
مىشود و سپس بهسوى بهشت و يا دوزخ مردم را رهنمايى مىكنند. حساب و كنترل روز
قيامت به امر خداوند جل جلاله است؛ ولى مسئوليت اجرايى بهدوش اين هشت تن گذاشته
مىشود. اگر اين معنى را بپذيريم، مىتوان ادعا كرد كه كلمه عرش متشابه نيست؛ بلكه
كنايه از زمامدارى خداوند جل جلاله است و اين معنى در حدّ خودش معقول و قابل
پذيرش است. به هرصورت اينها همه از احتمالاتاند و بهطور قطعى انسان نمىتواند
آنها را تاييد نمايد و بازهم بايد گفت: والله العالم.
آشكار
شدن حقايق
«يَوْمَئِذٍ
تُعْرَضُونَ لا تَخْفى مِنْكُمْ خافِيَةٌ»
روز
قيامت همهى شما به پيشگاه خدا عرضه مىشويد و پوشيدهاى. از پوشيدههاى شما
پنهان نمىماند.