غربى تجربه شده است. علت اصلى پيشرفت غرب و عقب ماندگى شرق نيز همين موضوع است. درغرب حكومت‌ها از ملت‌ها مى‌ترسند. ملت‌ها وقتى از حكومت خلاف مى‌بينند بدون ترس از آن‌ها اعتراض مى‌كنند؛ اما در شرق قضيه بر عكس است، ملت‌ها از حكومت‌ها مى‌ترسند. در غرب ملت‌ها بيدار هستند و حكومت‌ها براى بقاى خود مجبوراند كه به قانون اساسى كشورشان عمل كنند؛ ولى در شرق با اظهار تأسف، ملت‌ها در خواب غفلت به‌سر مى‌برند. همين خواب رفتگى و غفلت باعث شده است كه حكومت‌ها نيز قلدورى كنند و بدون هراس پاى خود را روى قانون بگذارند. اين موضوع از أهميت خاصى برخوردار است، تا خود مردم بيدار نشوند كسى ديگر سرنوشت آن‌ها را تغيير نمى‌دهد. «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»[1] يا به‌قول شاعر كه مى‌گويد:

ابعاد مختلف عمل صالح‌

«وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»

عمل صالح ابعاد مختلف دارد كه بعضى از آن‌ها را خدمت شما بيان خواهيم نمود

الف: عبادات؛ عبادت آن عملى را مى‌گويد كه به قصد قربت انجام شود، اگر به قصد قربت انجام نشود، عمل باطل مى‌شود. مثلًا اگر در نماز انسان قصد قربت وجود نداشته باشد، هم ترك واجب صورت گرفته و هم فعل حرام را انجام شده‌است. ترك واجب به‌خاطر نمازى كه باطل بوده است، حرام به‌خاطر اين‌كه قصد

[1] - رعد/ آيه 11