لهجه‌ها قابل حمل است كه امرى كاملًا طبيعى است.[1] بر اساس اين نگرش، اختلاف ايجاد شده بر سر قرائت قرآن، از نظر ما، پديده‌اى نامبارك است كه عواملى چند (نظير: كاستى‌هاى خطّ عربى در دوران نگارش قرآن و اجتهادهاى قرّاء)، آن را پديد آورده‌اند؛ اما با اراده تخلف ناپذير الهى مبنى بر حفظ قرآن از هرگونه آسيب، اين پديده نتوانست به قرائت توده مسلمانان- كه همين قرائت و نگارش متداول بين مردم است-، كم‌ترين آسيبى برساند.

2. ادلّه روايى مدّعيان تحريف‌

اوّل. روايات اهل سنّت‌

محدّث نورى معتقد است كه: «روايات تحريف، در منابع اهل سنّت نيز راه يافته‌اند و مدّعاى آنان بر نَسخ تلاوت برخى آيات ادّعايى، معنايى جز تحريف ندارد». در باره وجود اين دست از روايات در منابع اهل سنّت نمى‌توان ترديد كرد. برخى قرآن‌پژوهان، 24 مورد از اين گونه روايات را بررسى كرده‌اند كه همه آنها به صحابه منتهى مى‌شوند، چنان كه مدّعاى حذف چهار آيه رجم، رغبت، جهاد و فراش، از جانب خليفه دوم مطرح شده است. ادّعاى وجود آيه رضعات از سوى عايشه، كاسته شدن دو آيه از سوره بيّنه و بزرگ‌تر بودن سوره احزاب از سوره بقره، حذف دو دعاى خلع و حفد از قرآن توسّط ابَىّ بن كعب، حذف سوره‌اى در حدّ سوره برائت توسط ابو موسى اشعرى و برابر شمرده شدن حجم اوّليه سوره برائت با سوره بقره توسط مالك بن انس، ادعا شده‌اند.[2]

در پاسخ اين گزارش‌هاى تاريخى بايد گفت كه در هيچ‌يك از اين‌گزارش‌ها نيامده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله در باره حذف آياتى از قرآن در دوران رسالت يا پس از آن، اظهار نظر كرده باشد؛ بلكه منشأ همه آنها دعاوى برخى از صحابه است و از طريق راويانى‌

[1]. براى آگاهى بيشتر در اين باره، ر. ك: التمهيد فى علوم القرآن: ج 2 ص 81- 98.

[2]. ر. ك: صيانة القرآن من التحريف: ص 159- 187؛ القرآن و روايات المدرستين: ج 1 ص 95- 139.