حكمت اجمالى نماز

نمازى كه بيش از هر عبادت ديگرى مايه يادكرد خداى متعال است و متقابلًا زمينه‌ساز يادكرد خداوند از بنده‌اش، قطعاً بالاترين نقش را در تكامل انسان و ساختن جامعه آرمانى اسلام دارد؛ زيرا- چنان كه پيش از اين به اشارت گذشت- ياد كردن خدا از بنده‌اش، در قالب ارزانى‌داشتِ نعمت و احسان و رضوان به او جلوه‌گر مى‌شود. پُر واضح است انسانى كه مورد چنين عناياتى از جانب پروردگار خود قرار گيرد، راه هدايت و تعالى و تكامل را يافته است. بنا بر اين، اگر بخواهيم حكمت نماز را با عبارتى كوتاه بيان كنيم، بايد از سخن نغز عارف واصل، مجاهد كبير، امام خمينى- رضوان اللَّه عليه- ياد كنيم كه «نماز، كارخانه انسان‌سازى است».[1]

از اين روست كه صادق آل محمد عليهم السلام فرمود:

ما أعلَمُ شَيئًا بَعدَ المَعرِفَةِ أفضَلَ مِن هذِهِ الصَّلاةِ؛ ألا تَرى‌ أنَّ العَبدَ الصّالِحَ عيسَى بنَ مَريَمَ عليهما السلام قالَ: «وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا»[2].[3]

پس از معرفت، برتر از اين نماز، چيزى نمى‌شناسم. نمى‌بينى كه بنده شايسته خدا، عيسى بن مريم عليهما السلام، گفت: «خدا مرا تا زنده‌ام، به نماز و زكات، سفارش كرده است».

حكمت تفصيلى نماز

افزون بر آيات و رواياتى كه در فصل سوم اين كتاب، در تبيين حكمت نماز آمده‌اند، همه متونِ مرتبط با ويژگى‌هاى نماز و آثار و بركات آن، در واقع، اشاره است به حكمت تفصيلىِ اين عبادتِ بزرگ. بر پايه اين آموزه‌ها، نماز، اگر با آداب و شرايط آن‌

[1]. صحيفه امام: ج 12 ص 392.

[2]. مريم: آيه 31.

[3]. ر. ك: ح 68.