در احاديث متعدّد نيز، قرآن به عنوان كتابى حاوى علم و اخبار هر آنچه در جهان رخ داده و خواهد داد، مطرح مى‌شود، هرچند خِرَدهاى آدميان قادر به درك همه اين علوم نيست‌[1] و از اين رو محتاج رجوع به پيامبر اكرم (ص) و اهل‌بيت معصومش (عليهم السلام) هستند. از همين جاست حديث ثقلين كه مورد پذيرش فريقين است، راه نجات از گمراهى را تمسّك به قرآن و عترت معرفى مى‌كند و اين دو را از هم جدا ناپذير مى‌داند و اعتماد به اهل بيت (عليهم السلام) را، راه مطمئن وصول به حقايق قرآن اعلام مى‌كند.[2]

در احاديث بسيارى نيز تصريح شده است كه علوم مورد نياز انسان‌ها در نزد امامان معصوم (عليهم السلام) است و براى دستيابى به اين علوم، بايد به سخنان آنان رجوع كرده، در آن دقت و تأمّل نموده و سرانجام تسليم فرمايش‌هاى آنها شد. همچنين به صراحت آمده است كه هركس چنين نكند و هدايت را از جاى ديگرى بخواهد، گمراه خواهد شد.[3]

علاوه بر اين عقل نيز بر ضرورت و اهميت مراجعه به نقل تأكيد مى‌نمايد، زيرا پس از آنكه عقل، اصل وجود خدا و پيامبر او را اثبات كرد، حكم مى‌كند كه راه دستيابى به معارف حقيقى رجوع به وحى و سنّت است.

در واقع، نقش اصلى و اساسى دين، هدايت انسان و رساندن او به معارف حقيقى است و اين تلقّى كه دين، شريعتى است كه فقط بيانگر احكام و قوانين عملى بوده و معارف اعتقادى را به خود انسان واگذار كرده و عقل به تنهايى توان كشف حقايق را دارد، برخلاف نصوص دينى و حتى حكم عقل است.

در طول تاريخ نيز، انسان‌ها بدون دين، در غالب مسائل اعتقادى در گمراهى به سر برده‌اند و تشتّت آرا بر آن‌ها حاكم بوده و شكاكيت، آخرين نتيجه‌اى بود كه در هر دوره فكرى، عايد متفكران شده است.[4]

[1]. كلينى، الكافى، ج 1، ص 59، باب الرد الى الكتاب والسنة وأنه ليس شى‌ء من الحلال والحرام، وجميع مايحتاج الناس اليه وقد جاء فيه كتاب او سنة.

[2]. ر. ك: ترمذى، ج 5، ص 662، حديث 3786؛ شيخ مفيد، الامالى، ص 349.

[3]. علامه مجلسى، بحار الأنوار، 2، ابواب 14، 2226 بويژه صص 90 95، و نيز آيات و احاديث باب 3 كتاب اثبات الهداة، شيخ حر عاملى، ج 1، صص 107 118.

[4]. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج 6، ص 270.