پس كسى كه حرمت برادران دينى خود را رعايت نكند و با آنان مطابق شئون انسانى رفتار نكند، يكى از حقوق طبيعى او را پايمال كرده است و آن حق چيزى نيست جز حق حرمت و كرامت انسان. بر اين اساس، كرامت و ارزش انسان، فطرى اوست و نمى‌توان اين حق را از او سلب كرد. ازاين‌رو كسى كه به جايگاه انسان در عالم آفرينش آگاه باشد، هم در زمينه مراقبت از كرامت نفس خويش كوتاهى نمى‌كند، و هم به كرامت و حرمت ديگران تعرض نمى‌كند؛ همواره آنان را گرامى مى‌دارد و با رفتارى كريمانه، با آنان تعامل دارد. با اين نوع نگرش به وجود انسان، رفتارها اصلاح و حرمت‌ها حفظ مى‌شود؛ زيرا كسى كه ديگرى را محترم نمى‌شمارد، پيش از آنْ خود را محترم نشمرده است و كسى كه به ديگرى بى‌احترامى كند يا حقى از ديگرى را پايمال كند، قبل از آن، متعرض كرامت و بزرگوارى خود شده، به حرمت خويش تعرض كرده است. البته در بيشتر متونِ روايى دراين‌خصوص، حرمت و احترام «انسانِ مؤمن» پاس داشته شده است؛ اما بايد پذيرفت كه اسلام براى همه انسان‌ها احترام قايل است و به همين منظور مال، جان، آبرو و آزادى انسان‌ها را محترم شمرده و به مسلمانان اجازه نداده است حقوق غيرمسلمانان را پايمال كنند.

ز- انسان، موجودى ارزشمند

يكى از اقداماتى كه مى‌تواند به انسان كمك شايانى برساند، تلقى صحيح از خود يا خودارزش‌گذارى مثبت، مبتنى بر قرآن و حديث است. اينكه انسان بداند از جايگاه ارزشى بالايى برخوردار است، به برداشت او از خود مى‌كند. تلقى انسان از خود، ممكن است به صورت ناخودآگاه در ضمير انسان شكل گرفته باشد و خودِ فرد نيز آن را كشف نكرده و از آن آگاه نباشد. براى مثال، كرامت و شرافت انسان از جمله نعمات گران‌بهايى است كه خداوند به نوع بشر عنايت كرده است، اما بسيارى از انسان‌ها از اين مهم غفلت ورزيده و جايگاه حقيقى خويش را در جهانِ آفرينش گُم كرده‌اند. شناخت ارزش‌هاى خويش وقتى رخ خواهد داد كه آدمى بپذيرد موجودى به‌كلى ديگر و متمايز از موجودات ديگر است و نيل به كمالات انسانى را براى خويش بسيار برتر از دستيابى به تمايلات نفسانى بداند. استاد محمدتقى جعفرى معتقد است انسان وقتى به سمت كمال حركت خواهد كرد كه در درون خود «من با