آسيب‌هاى احاديث تفسيرى‌

آسيب‌هاى احاديث تفسيرى، خطرناك‌ترين آفات تفسير قرآن است؛ زيرا روايات آفت‌زده، تفسير نادرست قرآن را به حساب اهل بيت عليهم السلام مى‌گذارند و از اين رو، شناسايى اين آفت‌ها از اهمّيت بيشترى برخوردار است.

مهم‌ترين آفت احاديث تفسيرى، «جَعل» است. براى تبيين اين آفت، لازم است كه توضيحات كوتاهى در باره معناى جَعْل حديث، انگيزه و تاريخ جعل حديث، مبادى ورود جعل به احاديث تفسيرى، و كمّيت احاديث تفسيرىِ جعلى (مجعول) ارائه گردد:

الف- تعريف جَعل حديث‌

جعل حديث، عبارت است از نسبت دادنِ دروغين سخن يا كارى به پيامبر صلى الله عليه و آله يا اهل بيت عليهم السلام. به سخن ديگر، هر گاه اهل بيت عليهم السلام سخنى را نگفته و كارى را نكرده باشند، امّا به آنان نسبت داده شود، اين اقدام را «جعل حديث» يعنى ساختن حديث مى‌گويند، و آن سخن را حديث جعلى يا مجعول مى‌نامند، خواه آن سخن و كار، حق و درست باشد و يا باطل و ناروا. بديهى است كه جعل‌كنندگان حديث، معمولًا انگيزه‌اى براى جعل سخن صحيح و حق ندارند، مگر آن كه حق را وسيله‌اى براى آرايش باطل نمايند.

بايد توجّه داشت كه حديث جعلى با حديث ضعيف، كاملًا متفاوت است و به هيچ وجه، قابل مقايسه نيستند؛ زيرا حديث جعلى، حديثى است كه دروغ بودن آن قطعى است؛ ولى حديث ضعيف، حديثى‌