4/ 3 استبداد به رأى‌

71. عيون أخبار الرضا عليه السلام: حدّثنا عليّ بن أحمد بن عمران الدقّاق، قال: حدّثنا محمّد بن هارون الصوفى، قال: حدّثنى أبو تراب عبيداللَّه بن موسى الرويانى، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى، قال:

قُلتُ لِأَبى جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِيِّ الرِّضا عليه السلام: يَابنَ رَسولِ اللَّهِ! حَدِّثنى بِحَديثٍ عَن آبائِكَ عليهم السلام. فَقالَ: ... حَدَّثنى أبى، عَن جَدّى، عَن آبائِهِ عليهم السلام، قالَ: قالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام: خاطَرَ بِنَفسِهِ مَنِ استَغنى‌ [بِرَأيِهِ‌][1].[2]

ترجمه‌

حضرت عبد العظيم عليه السلام: به امام جواد عليه السلام گفتم: از پدرانت حديثى برايم بيان فرما.

فرمود: «پدرم، از جدّم، از پدرانش نقل نمود كه امير مؤمنان عليه السلام فرمود: كسى كه با تكيه بر نظر خود، از نظر ديگران، احساس بى‌نيازى كند، خود را در خطر افكنده است».

شرح‌

اين سخن، ره‌نمود بسيار ارزنده‌اى در باره راه رسيدن به تشخيص درست تصميم‌گيرى، در همه زمينه‌ها بويژه تصميم‌هاى مديريتى است و آن، عبارت است از:

اكتفا نكردن به تشخيص و نظر خود در كارها، و بهره‌گيرى از نظر و مشورت افراد صاحب نظر. در اين باره، چند نكته قابل توجّه است:

1. اين ره‌نمود، ريشه در آيه‌اى دارد كه اهل ايمان را تشويق مى‌كند در كارها مشورت كنند[3] و از نظر ديگران براى انتخاب تصميم صحيح بهره‌گيرى نمايند. حتّى‌

[1]. واژه داخل كروشه را به نقل از كتاب بحار الأنوار افزوده‌ايم.

[2]. عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج 2 ص 53 ح 204، بحار الأنوار: ج 72 ص 98 ح 1. نيز، ر. ك: همين كتاب: ح 93.

[3]. شورا: آيه 38.