گذر» را پشت سر مى‌گذارد: ترك دنيا، نفوذ در گونه‌اى منبع قدرت و بازگشتى كه تعالى بخش زندگيست. او سرشار از قدرتى خلاق باز مى‌گردد كه براى استمرار نيروى معنوى در دنيا اجتناب‌ناپذير است.[1] اگرچه بلافاصله پس از بازگشت ميميرد با اين وجود پرتويى از نيروى خلاق و مثبت را براى امّت خود به ارمغان مى‌آورد و شاهراهى به سوى زندگى ابدى و جاودانه از مسرّت را پيش از مرگ دلاورانه خود براى كسانى مى‌گشايد كه شكفتن چهره او با خونش را شاهدند. رؤيا و يا بصيرتِ موجود در اين داستان‌ها كاركرد خاصى دارد كه مفرى به سوى دنياى شگفت‌انگيز حوريان بهشتى به روى قهرمان داستان مى‌گشايد. رؤيا اسطوره‌اى شخصى شده است‌[2] و رؤياپرداز تمامى اميدها و آرزوهاى ملت خود را به همراه دارد. در اينجا رؤيا، رؤياى‌[3] ادبى است بنا بر اين كاركردى نشانه شناختى دارد.[4] رؤياهايى كه ما با آنها سروكار داريم را مى‌توان «رؤياهاى وحيانى)[5] ناميد چرا كه صاحب رؤيا/ بصيرت، از طريق آنها با موجودات آسمانى ارتباط مى‌يابد كه نشانگر پاداش الهى است، از اين گذشته او براى رساندن «خبر خوش» به قوم خود باز مى‌گردد كه اين خبر حاوى معناى ضمنى دينى بوده، مفهوم دينى بخصوصى را اذعان مى‌دارد.[6] به علاوه اين رؤيا در چهارچوب تكليفى دينى (جهاد) رخ مى‌دهد.

[1]

. J. Campell, The Hero with a Thousand Faces, New Jersey 8691, 92 04, 94 ff.

[2]. همان، 19.

[3]. درباره رؤياهاى ادبى نك.

, retroP. M. L"

Real Dreams, Literary Dreams, and the Fantastic in Literature

"

, in: The Dream and the Text. Essays and Language. Ed. C. S. Rupprecht, Albany 3991, 23 74.

[4]. در اين موضوع نك.

, salguoD itlaM. F"

Dreams, the Blind, and the Semiotics of the Biographical Notice

",in :Studia Islamica 15 (0891 ),731 ff .

و درباره رؤياها در آثار زندگينامه‌اى اسلامى:

, grebniK. L"

Inteaction between this World and the Afterworld in Warly Islamic Tradition", in: Oriens 92/ 03) 6891(, 582 803; id. The Standa rdization of Quran Readings: The Testimonial Value of Dreams

"

, in: Proceedings of the Colloquium on Arabic Grammar. Eds. K. Devenyi and T. Ivani, Budapest 7991, 332 832.

[5]

. Cf. Herto A. L Oppenheime, The Inte rpretation of Dreams in the Ancient Middle East, Philadelphia 6591, 581 ff.

[6]. نك.

, edardnA D. R"

The Effect of Culture on Dreams", in Dreams and Dreaming, Eds S. M. Lee and A. R. Mayes, New York 3791, 302 f.