اولين مطلب، تبيين ماهيّت شناخت است. از ديدگاه امام على عليه السلام، شناخت مانند حقيقت نور است؛ يعنى ظهور انكشاف در آن ذاتى است.

مطلب ديگر، امكان شناخت است، كه از ديدگاه آن حضرت، شناخت به سه قسمت تقسيم مى‌شود: ممكن، واجب، ممتنع.

محور ديگر بحث، مبانى شناخت است؛ يعنى بسترهاى مناسبى كه بذر شناخت در آنها بهتر رشد مى‌كند، كه مهم‌ترين آنها در نهج البلاغه، تقوا است.

موضوع بعد، اقسام شناخت است كه به حصولى و حضورى تقسيم شده، هر كدام نيز از ديدگاه امام اقسامى دارد.

بحث ديگر، منشأ خطا در ادراك است، كه از ديدگاه امام عليه السلام بررسى مى‌كند. در ادامه نيز ابزارهاى شناخت را از ديدگاه امام عليه السلام بيان نموده است.

در آخرين بخش، به تبيين آفت‌هاى شناخت پرداخته، كه از جمله آنها است: دنياپرستى، پيروى از هوا و هوس، آرزوهاى بلند، گناه، طمع، فتنه، فقر، نزاع.

315. شناخت و بررسى مكاتب حديثى شيعه (بغداد و رى) تا پايان قرن پنجم هجرى‌

، زهره نريمانى، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث، دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه قم، استاد راهنما: دكتر محمّد تقى ديارى، استاد مشاور: دكتر على نصيرى، 1384، 349 ص.

درخشش علوم حديث در دو مكتب رى و بغداد، از بين ساير مكاتب؛ مشخص نمودن مؤلفه‌هاى اصلى اين مكاتب؛ و مقدار تأثير و تأثر آنها از يكديگر تفكيك دو واژه «مدرسه حديثى» و «مكتب حديثى»، سوژه‌هاى اين محقق در پايان‌نامه است.

اين رساله، سه فصل دارد:

در فصل اوّل، ضمن بررسى بغداد از جهت جغرافيايى، سياسى، حكومتى، فرهنگى، به نقش مهم و حضور مؤثر اهل بيت عليهم السلام در بغداد اشاره مى‌كند و نيز، به معرفى و شرح حال مفاخر و مشاهير بغداد از قبيل شيخ مفيد، سيّد مرتضى و شيخ طوسى پرداخته و به تناسب، مهم‌ترين تأليفات مكتب بغداد را معرفى كرده و انگيزه تأليف هريك را با ويژگى‌هاى خاص و شيوه‌شناسى هر كدام، همچنين انديشه‌ها و نگرش‌هاى حديثى مكتب بغداد، فعاليت‌هاى حديثى بغداد، محدّثان راحل به بغداد، برگزارى مجالس‌