شفاعت، از اهمّ مسائلى است كه در قرون متوالى، دستخوش تطوّرات و انحرافات فراوان گشته است. در نهايت، همه فِرق مختلف اسلامى، به نوعى آن را پذيرفته‌اند، اما هريك عقايد ديگرى را نادرست دانسته و آنان را كافر و مشرك شمرده‌اند.

اين پايان‌نامه، با بررسى مسئله شفاعت، به كمك آيات و احاديث معصومان عليهم السلام، لكه‌هاى ابهام و اتهام را از دامن اين حقيقت اسلامى زدوده، و سيماى زيبا و راهگشاى آن را به پويندگان راه حق نشان داده است.

در اين مجموعه، ابتدا معانى لغوى و اصطلاحى «شفاعت»، سپس نظر آيات قرآنى و روايات رسيده از معصومان عليهم السلام و گفتار بزرگان دين بيان شده، و بحث با بررسى مختصرى از عقايد مختلف در باره شفاعت به پايان رسيده است.

در بخش ديگر پايان‌نامه، آيات شفاعت به دو قسمِ آيات نفى و آيات اثباتى تقسيم شده است. در نظر نويسنده، آيات نفى آياتى است كه شفاعت را فقط به اذن خدا مى‌داند و بيشتر اين آيات در باب تعرض به يهود و ادعاهاى آنان آمده است.

آيات اثبات نيز بر دو قسم است: يك قسم، در مورد اثبات اصل شفاعت و قسم دوم، در باره اختصاص شفاعت به خدا است. شأن شفاعت، شفاعت اوليا و اذن الهى، از ديگر مباحث اين بخش است.

نويسنده، در ادامه به شرايط شفاعت و شفيع مى‌پردازد. در آيات و روايات، شفيع بايد داراى شرايطى چون اطاعت از خدا، ايمان به رسول او و عمل صالح باشد.

بخش ديگر اين مجموعه، در باره حدود شفاعت و كسانى است كه مورد شفاعت واقع نمى‌شوند. نويسنده مى‌كوشد به اين پرسش پاسخ دهد كه آيا شفاعت فقط در دنياست و يا در برزخ و قيامت نيز موضوعيت دارد؟ وى، همچنين آثار تربيتى شفاعت را بررسى مى‌كند.

در بخش ديگر، نگارنده شفاعت از ديدگاه ساير ملل، اديان و مذاهب را بررسى نموده و به رواج قسمى از شفاعت مردود در بين اين اديان و مذاهب اشاره كرده است.

وى، در قسمت پايانى، به بيان ادعاى منكران شفاعت پرداخته، و ادعاى بعضى از رهبران وهابيت و رد استدلالات آنان را بيان كرده است.

313. شناخت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از ديدگاه امام على عليه السلام در «نهج البلاغه»

، منصوره قلمكاران، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث، دانشگاه آزاد اسلامى تهران، استاد راهنما:

دكتر محمّد على مهدوى‌راد، استاد مشاور: دكتر على مهدى‌زاده، 1377، 180 ص.