امروز در خطبه اوّل، مطالبى در باره وحدت و در خطبه دومْ مطالبى در باره حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله خدمتتان عرض مى‌كنم.

تا كنون نزديك به چهارده سال از انقلابِ شكوهمند و پر بركتِ اسلامى گذشته است.

در اين مدّت، حوادث و پيشامدهاى خوب و بد، زشت و زيبا و خير و شرّ فراوانى بر امّت اسلامىِ ما وارد شد. مردمِ هميشه در صحنه ما، همه اين حوادث را با چشمِ خود ديدند.

ما همگى در اين مدّت، تجسمِ اين آيه شريفه را با همه وجودمان، لمس كرديم و درك نموديم:

«انْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَ تِلْكَ الايَّامُ نُداوِلُها بَيْنَ النَّاسِ ...»[1]

[اگر بر شما زخمى رسيد، به آن قوم نيز همچنان زخمى رسيده است. و اين روزگار است كه هر دم، آن را به مرادِ كسى مى‌گردانيم ...]

در همه انقلاب‌هاى جهان، چه حق و چه باطل، حتى در حركت‌هاى مذهبى و دينى مانند حركت‌هاى انبيا، رخ دادنِ حوادث مختلف، پيروزى و شكست، موفقيت و ناكامى، امرى طبيعى و معمولى است.

براى ارزيابىِ يك حركت اجتماعى، بايد نتيجه آن را سنجيد.

ما خداوند را شكر مى‌كنيم كه تا كنون نقاط قوّت و دستاوردهاى مثبت و افتخارآميزِ انقلاب، آن قدر زياد بوده كه شكست‌ها و ناكامى‌هاى انقلاب در برابرِ آنها هيچ به حساب نمى‌آيد.

من امروز در صددِ شمارش يا بازرسى همه دستاوردهاى انقلاب نيستم، بلكه تنها مطالبى در باره «وحدت» خدمتتان عرض مى‌كنم.

قبل از شروع به بحث در باره وحدت، مطالبى در باره ارزيابى عملكرد و برنامه‌هاى انقلابْ خدمتتان عرض مى‌كنم. هر امّتى هر گاه مشغول انجام دادن كارى، خواه اجتماعى و يا علمى مى‌شوند و روى آن سرمايه‌گذارى مى‌كنند و در مسيرِ آن حركت مى‌نمايند، لازم است كه هر چند يك بار، كارهاى انجام شده و موفقيت‌ها و شكست‌هاى خود را محاسبه و ارزيابى كنند.

وقتى يك فرد يا يك گروه، عملكرد خود را ارزيابى كرد، بايد نقاط قوّتِ خود را حمايت و تقويت كند و نقاط ضعفِ خود را جبران نمايد. اگر هم جبرانِ آنها ممكن نيست، بايد از تكرار آن بپرهيزد. اين روش، يك روش عقلى و يك اصلِ اسلامى است.

يكى از نام‌هاى روز قيامت، «يومُ الحساب» است. يكى از نام‌هاى ديگرِ آن، «يومُ الميزان» است؛ چنانكه خداى متعال مى‌فرمايد:

«وَ كُلَّ انْسانٍ الْزَمْناهُ طائِرَهُ فى‌ عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ كِتاباً يَلْقاهُ مَنْشُوراً اقْرَأْ كِتابَكَ كَفى‌ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسيباً»[2]

[كردار نيك و بدِ هر انسانى را چون طوقى به گردنش آويخته‌ايم و در روز قيامت براى او نامه‌اى گشاده بيرون آوريم. تا در آن بنگرد، بخوان نامه‌ات را. امروز تو خود براى حساب كشيدن از خود، بسنده‌اى.]

«حاسِبُوا انْفُسَكُمْ قَبْلَ انْ تُحاسَبُوا»[3]

پيش از آنكه حسابرسى شويد، خودتان را حسابرسى نماييد.

يعنى قبل از آنكه به حسابِ اعمالِ شما برسند، خودتان به حساب اعمالِ خود برسيد.

اعمالتان را بررسى كنيد، نقاط قوّت و ضعفِ خود را شناسايى كنيد.

[1]- سوره آل عمران( 3)، آيه 140.

[2]- سوره اسراء( 17)، آيه 13-/ 14.

[3]- ر. ك: مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار، ج 71، باب 76، ص 256، روايت 8.