مىزند؟ چرا از رشد و تنظيم اقتصادى، انتقاد مىكند؟
توجه بفرماييد! من از رشد اقتصادى، انتقاد نمىكنم؛ بلكه منظور من اين است كه همراه با رشد اقتصادى، بايد توزيع عادلانه درآمد را هم در نظر بگيريم وگر نه، اسير فقرِ گسترده مردم خواهيم شد.
امروز در كشور ما، هم فقر نسبى وجود دارد و هم فقر مطلق. آمار فقر هم در كشور ما بسيار بالا است؛ زيرا بر اساس آمار رسمى كشور خودمان، امروز در كشور ايران، هر خانواده چهار يا پنج نفرى كه درآمد ماهيانهاش كمتر از ماهى چهار يا پنج هزار تومان باشد، فقير است.
اگر با همين ملاك، به شهروندان، روستانشينان و حقوقبگيران كشورمان نگاه كنيم، چند درصد از مردم كشورِ ما فقير هستند؟ بنا بر اين، مىبينيد كه فقر در كشور ما يك مشكلِ بسيار جدى است.
ما خواهان رشد و شكوفايى اقتصادى كشورمان هستيم و انشاءالله به آن خواهيم رسيد. اما با توجه به وجود مشكل فقرِ كنونى در ايران، اگر از توزيع عادلانه درآمد غافل شويم، مشكل فقر بسيار شديدتر خواهد شد.
بايد برنامههاى اقتصادى كشور به گونهاى تنظيم شود كه ارزش اضافىِ ناشى از رشد اقتصادى، در جهت منافع مستضعفين و پا برهنگان جامعه، توزيع شود. اين كارْ بسيار مفيد، لازم و ضرورى است.
اگر برنامه اقتصادى كشور از توزيع عادلانه درآمد غافل باشد، رشد و شكوفايى اقتصادى جامعه، سبب مىشود كه فاصلههاى اقتصادىِ مردم بيشتر شود و مصيبت فقر، بيشتر گريبانگيرِ مردم خواهد شد. در نتيجه، اغنيا غنىتر و فقرا، فقيرتر خواهند شد.
بنا بر اين، ما همان گونه كه بايد به دنبال رشد و شكوفايى اقتصادى باشيم، بايد مبانى مختلف اسلامى از جمله، توزيع درآمد را هم رعايت نماييم.
زمانى در شهر مدينه قحطى شد. كالاها كمياب شدند. مغازهها تخليه شد. قيمتها بالا رفت. در اين شرايط، امام صادق عليه السلام از كارگزار خود به نام «معطب» پرسيدند:
وضع بازار چطور است؟
معطب گفت: يابنَ رسولِ اللّه! وضع بازار خوب نيست. مردم در فشار هستند.
حضرت فرمودند: چرا وضع مردم خوب نيست؟ معطب گفت: كالا كمياب شده و قيمتها افزايش يافته است.
حضرت فرمودند: وضع خانواده ما چطور است؟ معطب گفت: به لطف خداوند، وضع خانواده شما خوب است؛ زيرا قبلًا آذوقه مورد نياز براى مصرفِ يك سال را تهيه كردهايم و انبارهايمان پُر است. در نتيجه، اين قحطى و گرانى، دامنگيرِ ما نمىشود.
امام صادق عليه السلام فرمودند: معطب! برو درِ انبارها را باز كن و هر چه اندوخته كردهاى، به بازار ببر و بفروش! معطب گفت: همه را بفروشم؟! حضرت فرمودند: آرى.
معطب گفت: پس از اينكه آذوقههايمان را فروختم، چگونه آذوقه تهيه كنم؟ حضرت پرسيدند: مردم چگونه آذوقه تهيه مىكنند؟
معطب گفت: مردم با زحمتِ فراوان، آذوقه مورد نيازشان را به قيمتِ گران مىخرند.
حضرت فرمودند: ما هم با زحمت فراوان، آذوقه مورد نيازمان را به قيمتِ گران مىخريم.
منطق امام عليه السلام اين است؛ هر چند دركِ آن براى امثال بنده، مشكل باشد.
معطب با زحمت، مقدارى آذوقه تهيه كرده بود تا در مدتِ يك سال، براى تهيه آذوقه مشكلى نداشته باشد. به دستور امام عليه السلام همه آنها را به بازار بُرد و به قيمتِ عادلانه فروخت.