احكام سَفته، چك و معاملات بانكى‌

«سفته» يا «فته طلب» (سند بستانكارى) سندى است كه به واسطه آن امضا كننده متعهد مى‌شود مبلغى را در زمان معين يا هنگام مطالبه، در وجه شخص معيّن يا به حواله‌كرد او و يا در وجه حامل ادا نمايد و آن بر دو قسم است:

اوّل: «سفته حقيقى» كه شخص بدهكار در مقابل بدهى خود، آن را به طلبكار مى‌دهد.

دوم: «سفته دوستانه» كه شخص به ديگرى مى‌دهد بدون آن كه در مقابل به او بدهكارى داشته باشد.

«مسأله 2563» اگر كسى سفته حقيقى را از بدهكار بگيرد تا با ديگرى به مبلغى كمتر مبادله كند، اگر به صورت قرض باشد، حرام و باطل است و اگر به صورت معامله و خريد و فروش باشد، جايز است.

«مسأله 2564» سفته پول نيست و معامله به خود آن واقع نمى‌شود بلكه پول، اسكناس است و معامله با آن واقع مى‌شود و سفته، برات و قبض است و چك‌هاى تضمينى كه در ايران متداول است، مثل اسكناس، پول است و خريد و فروش نقدى و بدون مدّت آن به زياد و كم مانعى ندارد.

«مسأله 2565» سفته دوستانه را- كه صادر كننده به ديگرى مى‌دهد تا نزد شخص ثالثى تنزيل كند و شخص ثالث در موعد مقرر، حقّ رجوع به صاحب سفته را كه شخص اوّل است، داشته باشد- به اين وجه مى‌توان تصحيح نمود كه دادنِ سفته دوستانه به شخص دوم به اين خاطر است كه با شخص ثالث معامله كند و شخص سوم هم حق‌