5- 2. سرمستى نكردن‌

حق مدارى در شادى سبب مى‌شود كه موفقيت‌هاى زندگى، انسان را از مرز اعتدال خارج نسازد و به كبر و غرور و سرمستى مبتلا ننمايد. امام على عليه السلام در توصيف شخص مؤمن مى‌فرمايد:

لا يَخرَقُ بِهِ فَرَحٌ، ولا يَطيشُ بِهِ مَرَحٌ... ولا يَفشَلُ فِى الشِّدَّةِ، ولا يَبطَرُ فِى الرَّخاءِ.[326]

شادمانى، مايه نابخردى او نمى‌شود و سرخوشى، موجب سبك‌مغزى وى نمى‌گردد ... در سختى [هاى زندگى‌] سست نمى‌شود و در فراوانى نعمت، سرمست نمى‌گردد.

رعايت اين ادب ايجاب مى‌كند كه انسان در شادى‌ها از همه امورى كه حاكى از غفلت، غرور و سرمستى اند (مانند: افراط در خنديدن از نظر كمّى‌[327] و كيفى‌[328] و لودگى)[329] اجتناب نمايد.

5- 3. اجتناب از شادى‌هاى ناروا

پيش از اين گذشت كه شادى‌هاى زيان‌بار و مزاحم شادى‌هاى پايدار، از نظر اسلام، باطل و ناروا هستند.[330]

اين گونه شادى‌ها، افزون بر پيامدهاى منفى و خطرناكى كه در دنيا و آخرت براى انسان دارند، در واقع، شادى نيستند؛ زيرا به دليل اين كه با فطرت انسانى‌[331]

[326]. ر. ك: ص 406 ح 608.

[327]. ر. ك: ص 413( پرهيز از زياد خنديدن).

[328]. ر. ك: ص 409( پرهيز از بلند خنديدن).

[329]. ر. ك: ص 415( پرهيز از آلودگى).

[330]. ر. ك: ص 26( شادى روا و ناروا).

[331].\i« فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها»\E( روم: آيه 30).