برخى صفات ديگر نيز به همين حوزه معنايى مربوط اند كه در ادامه، به آنها اشاره خواهيم كرد.

صفت «رئوف (مهرورز)»، فعول به معناى فاعل از «رأف» است. به گفته صاحب بن عبّاد، رأفت يعنى: «رحمت»[330] و به گفته جوهرى، يعنى: «رحمت شديد».[331] ابن اثير گفته است: در نام‌هاى خداى والا، «رئوف»، همان «مهربان به بندگان و توجّه كننده به ايشان با الطاف خود» است. رأفت، ظريف‌تر از رحمت است و در ناخوشى واقع نمى‌شود؛ ولى رحمت، گاه براى مصلحت، در ناخوشى هم واقع مى‌شود.[332]

رئوف (مهرورز)، در قرآن كريم، يازده بار به عنوان صفت خداوند، به كار رفته است: دوبار با تعبير (بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ؛[333] به مردمان، مهرورز و با آنها مهربان است)، دوبار با تعبير (رَؤُفٌ بِالْعِبادِ؛[334] به بندگان، مهرورز است)، دو بار با تعبير (بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ؛[335] به مؤمنان، مهرورز و با آنها مهربان است)، يك بار با تعبير (بِهِمْ رَؤُفٌ رَحِيمٌ؛[336] به آنها مهرورز و با آنها مهربان است) و چهار بار هم به تنهايى‌[337].[338]

احاديث، ويژگى‌هاى چندى براى نام «رئوف» بيان كرده‌اند؛[339] امّا نكته مهم، ارتباط رأفت و رحمت در احاديث است. در نيايش‌هاى بر جاى مانده از پيشوايان (عليهم السلام) آمده است: «يا رؤفا فى رحمته؛[340] اى مهرورز در رحمت خود!»، «برأفتك أرجو رحمتك؛[341] به مهرورزى تو، به رحمتت اميد دارم»، «أسئلك برحمتك التى اشتققتها من رأفتك؛[342] از تو درخواست مى‌كنم به رحمتت كه آن را از رأفتت برگرفته‌اى». از اين نيايش‌ها چنين برداشت مى‌شود كه رأفت، سبب رحمت است. پس با هر

[330]. المحيط فى اللغة، ج 10، ص 256.

[331]. الصحاح، ج 4، ص 1362.

[332]. النهاية، ج 2، ص 176.

[333]. سوره بقره، آيه 143؛ سوره حج، آيه 65.

[334]. سوره بقره، آيه 207؛ سوره آل عمران، آيه 30.

[335]. سوره توبه، آيه 128.

[336]. سوره توبه، آيه 117.

[337]. سوره نحل، آيه 7 و 47؛ سوره حديد، آيه 9؛ سوره نور، آيه 20.

[338]. دانش‌نامه عقايد اسلامى، ج 6، ص 107 به بعد.

[339]. ر. ك: همان، ص 108 به بعد.

[340]. الملهوف، ص 372؛ بحار الأنوار، ج 95، ص 174، ح 22.

[341]. الامالى، مفيد، ص 242، ح 3؛ الأمالى، طوسى، ص 17، ح 19.

[342]. جمال الاسبوع، ص 184.