هامر[2039] و همكاران از داده‌هاى زمينه‌يابى بهداشت ملّى امريكا استفاده كردند. آنان 22800 نفر را طى يك دوره زمانى هشت ساله مورد بررسى قرار دادند. در اين مدت، 2016 نفر فوت كردند و محاسبه شد كه كليساروندگان در سن بيست سالگى در مقايسه با ديگران، هفت سال بيشتر انتظار زندگى داشتند. اين اختلاف بين كسانى كه كمتر از يك بار به كليسا مى‌رفتند و كسانى كه هرگز به كليسا نمى‌رفتند، معادل 4/ 4 سال بود. معلوم شد كه مزيت كليسا رفتن ناشى از رفتار بهداشتى بهتر است و تا حدودى از حمايت اجتماعى بيشتر ناشى مى‌شود.

دانشمندان در تحليل تأثير مذهب بر سلامتى، چند تحليل ارائه كرده‌اند. آرگايل تصريح مى‌كند كه آشكارترين تبيين براى همه اين موارد، اين است كه رفتار بهداشتى اعضاى كليسا بهتر است؛ يعنى آنها كمتر مشروب مى‌خورند، كمتر سيگار مى‌كشند و .... وى سپس به عنوان عامل دوم، از حمايت اجتماعى- كه در كليسا بسيار قوى است و بر سلامت تأثير دارد-، ياد مى‌كند. برترى ديگر مذهب- كه توسط هامر و همكاران كشف شد- اين بود كه مذهب از طريق جنبه‌هاى مختلف آرامش روانى و كاهش فشار روانى، رابطه با خدا و خلق ناشى از خدمات كليسا، سيستم ايمنى را تحت تأثير قرار مى‌دهد. اين بدان جهت است كه فشار روانى و خُلق منفى، سيستم ايمنى را مختل مى‌سازد و مذهب با كاهش فشار روانى و تأمين آرامش و ايجاد خُلق مثبت، به تقويت سيستم ايمنى كمك مى‌كند. مثلًا گليك‌[2040] 176 نفر را كه در گروه‌هاى شفاى معنوى حاضر شده بودند، مورد مصاحبه قرار داد و آنها را با 137 نفر كه از مراقبت‌هاى اوّليه منظم برخوردار بودند، مقايسه كرد. آنهايى كه در گروه‌هاى مذهبى شفابخش حضور داشتند، در مقايسه با آنهايى كه از مراقبت طبّى منظّمى برخوردار بودند، احساس بهترى را گزارش كردند. همچنين رفتار بهداشتى بهترى داشتند و سلامتى عمومى آنها بالاتر بود.

ايدلر[2041] 286 نفر بيمار را مورد مطالعه قرار داد. بسيارى از آنها داراى ناتوانى‌هايى بودند، برخى از آنها از مذهب يارى طلبيده بودند و عدّه‌اى نتيجه گرفته بودند. سلامت ذهنى بالاتر آنان ناشى از فكر كردن به خودِ معنوى درونى بود كه بدن با آن ارتباطى ندارد و در بردارنده سلامت هيجانى، رابطه با ديگران و يك خودِ غير فيزيكى است كه حتّى در صورت خوب نبودن جسم و بدن، خوب بود. هيچ تغييرى در وضعيت واقعى جسم و بدن آنها وجود نداشت.

آرگايل مى‌افزايد: اين امكان وجود دارد كه نوع آرامش روانى و نگرش و ديدگاه مثبت ناشى از مذهب بتواند تأثيرات بدنى ايجاد كند. نتيجه اين كه مذهب، آثار مبتنى بر سلامت ذهنى خصوصاً

[2039].Hamer .

[2040].glick .

[2041].Idler .