نام کتاب : الگوى اسلامى شادكامى با رويكرد روان شناسى مثبت گرا نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 537
آن بحث كرد؛ همان گونه كه آرگايل نيز در بررسى عوامل، عوامل هيجانى و
شناختى را طرح كرده و در ضمن هر كدام كه در مهار عواطف منفى نقش داشتهاند، بررسى
نموده است.
-
عوامل شادكامى
مبتنى
بر اين نظريه، و الگوى آن، عوامل شادكامى را مىتوان تعيين نمود. البته شناسايى
عواملى كه به شادكامى كمك مىكنند، آسان نيست؛[1971]
ولى به هر حال بايد اين كار را انجام داد. دانشمندانى كه در اين نظريه، به ارائه
الگو پرداختهاند، عوامل گوناگونى را براى آن بيان داشتهاند كه در ادامه به بررسى
آنها مىپردازيم:
آرگايل،
عوامل شادكامى را به دو دسته تقسيم مىكند كه عبارت اند از: عوامل عينى و عوامل
غير عينى. وى عوامل غير عينى را- كه ماهيتى شناختى دارند- در رضامندى مؤثّر
مىداند و عوامل عينى را هم در هيجانات مثبت و هم در هيجانات منفى. البته هنگام
تبيين هر عامل، وى بيشتر بر نقش آنها در ايجاد هيجانات مثبت تأكيد دارد و كمتر به
نفى عواطف منفى مىپردازد. همچنين در مجموع وى بيشتر به بُعد هيجانى شادكامى
پرداخته و كمتر بُعد شناختى آن يعنى رضامندى را بررسى كرده است.
آلان
كار نيز هر چند دو بُعد هيجانى و شناختى براى شادكامى قائل شده؛ امّا در معرفى
عوامل، تنها به عوامل عينى شادكامى پرداخته و بدون تصريح به اين كه اين عوامل،
مربوط به كدام بُعد مىشوند، به بررسى نقش آنها پرداخته است. در حقيقت، وى عوامل
غير عينى براى بُعد شناختى، معرفى نكرده است.
عوامل
هيجانات
همان
گونه كه گذشت، عوامل هيجانات مثبت را غالباً عوامل عينى تشكيل مىدهند. آرگايل در
فصل سوم كتاب خود (سُرور و ديگر هيجانات مثبت) با تأكيد بر اين كه شادى و سرور،
بُعد هيجانى شادكامى است، با تكيه بر نتيجه مطالعات مختلف، فهرست رايجترين منابع
شادى را اين گونه بيان مىكند: 1. خوردن- كه از رايجترين منابع لذّت و مبتنى بر
نيازهاى زيستشناختى است- 2. فعّاليتهاى اجتماعى و جنسى؛ 3. تمرين و ورزش؛ 4.
الكل و داروهاى ديگر؛ 5. موفّقيت و تأييد اجتماعى؛ 6. استفاده از مهارتها؛ 7.
موسيقى و ديگر هنرها و مذهب؛ 8. محيط و طبيعت؛ 9. استراحت و آرامش.[1972]
[1971]. آلان كار، 1385؛ كاهمن،
دنير وشوارتز، 1999؛ به نقل از براتى، 1388.