نام کتاب : الگوى اسلامى شادكامى با رويكرد روان شناسى مثبت گرا نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 523
تبيين ديگر مربوط به «فعاليتها و موفّقيتها» است. بر اساس اين
تبيين، بخشى از رضايت، ممكن است از لذّت بردن از كاربرد مهارتها و دستيابى به
اهداف حاصل شود. بر اين اساس شادكامى از طريق تعهد نسبت به اهداف قابل دستيابى و
با ارزش افزايش مىيابد. اين ممكن است به خاطر افزايش عزّت نفس باشد. سپس وى تأكيد
مىكند كه اين نظريهها هنوز به خوبى شرح و بسط داده نشدهاند؛ امّا ممكن است
منابع مهم شادكامى را توجيه كنند.[1923]
بنا
بر اين، تئورىهاى فيزيولوژيك، اجتماعى، نيازها و موفّقيت مىتوانند بخشى از عوامل
شادكامى را تبيين كنند؛ امّا نمىتوانند همه ابعاد آن را پوشش دهند. لذا به اعتقاد
وى تا رسيدن به يك تئورى فراگير، فاصله وجود دارد. ادّعاى فقدان نظريه، از سوى
آرگايل، با توجّه به زمان تأليف كتاب، درست بوده است، امّا اكنون پس از گذشت
سالها و انجام يافتن تحقيقات گوناگون، وضعيت متفاوت شده كه در ادامه، به آن
مىپردازيم.
ب-
نظريههاى نخستين
به
خلاف آرگايل، و پس از گذشت زمان و انجام يافتن پژوهشهاى فراوان، اكنون برخى بر
اين باورند كه براى شادكامى، پايههاى نظرى گوناگونى ارائه شده است. بايد گفت كه
در آغاز، تنها تحقيقات پراكندهاى در اين زمينه صورت مىگرفته است، امّا پس از انجام
شدن پژوهشهاى متعدَد، آرامآرام تئورىهاى شادكامى، طراحى و ارائه شدند. فروح
معتقد است كه به طور كلّى و تا آن جا كه به متون روانشناسى ارتباط دارد، چندين
نظريه در باره شادكامى مطرح شده است.[1924]
از زمان ارسطو تا كنون، تئورىهاى گوناگونى در باره شادكامى ارائه شدهاند كه
روانشناسان به گونههاى مختلفى آنها را طبقهبندى كردهاند كه در ادامه به آنها
مىپردازيم.
يك.
نظريه لذّتگرايى
پيشتر
در بحث رويكرد لذّتگرايى، در اين باره سخن گفتيم. بر اساس اين نظريه، زندگى شاد
زندگىاى است كه در آن، احساسات خوب (لذّت)، در حداكثر مقدار خود و احساسات بد
(درد و ناراحتى)، در حداقل ميزان باشند. بدين ترتيب، در اين نظريه شادكامى،
مجموعهاى از همه احساسات موجود در زندگى است. مطابق اين نظريه، عامل اساسى در
شادكامى، لذّت بردن است. اگر انسان، درد و رنج نكشد و زندگىاش از لذّت سرشار باشد،
احساس شادكامى خواهد كرد لذّتگرايان، تنها جزء شادكامى را «لذّتها» دانسته اند و
بر اين باورند كه لذّت بردن و فقدان درد