چيزى كه مى‌تواند اين زنگار را از بين ببرد، قرآن است. ابن عمر نقل مى‌كند كه روزى پيامبر خدا (ص) فرمود: «اين دل‌ها نيز همانند آهن، زنگار مى‌بندد». به ايشان گفته شد: اى رسول خدا! صيقل دهنده دل‌ها چيست؟ فرمود: «تلاوت قرآن».[1846] بنا بر اين، با استفاده از تلاوت قرآن مى‌توان به لذّت معنوى دست يافت.

ز- نماز خواندن‌

از ديگر رفتارهاى مذهبى‌اى كه مى‌تواند لذّت معنوى را به وجود آورد، نماز است. يكى از مهم‌ترين توصيف‌هاى قرآن كريم در باره نماز، عبارت (أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي‌) است. بر اساس اين آيه، نماز، ياد خداست و پيش‌تر گذشت كه يادكَرد خدا، به جهت اتّصال انسان به منبع اصلى خود، موجب لذّت مى‌شود. به همين جهت، پيامبر خدا (ص) نماز را مايه چشم‌روشنى خود مى‌داند[1847] و به آن عشق مى‌ورزد[1848] و ارزش آن را از هر آنچه خورشيد بر آن مى‌تابد، بيشتر مى‌داند.[1849] نماز، همانند خوراك و نوشاب، يكى از نيازهاى انسان است، با اين تفاوت كه هر چه از اين عامل استفاده شود، انسان سير نمى‌شود. پيامبر خدا (ص) در اين باره مى‌فرمايد:

إنَّ اللهَ تَعالى جَعَلَ قُرَّةَ عَينى فِى الصَّلاةِ، وحَبَّبَها إلَى كما حُبِّبَ إلَى الجائِعِ الطَّعامُ، وإلَى الظَّمآنِ الماءُ، فَإِنَّ الجائِعَ إذا أكلَ الطَّعامَ شَبِعَ، وإذا شَرِبَ الماءَ رَوِى، و أنا لا أشبَعُ مِنَ الصَّلاةِ.[1850]

خداوند متعال، روشنى چشم مرا در نماز نهاده است و آن را محبوب من ساخته، همان گونه كه خوراك را براى گرسنه و آب را براى تشنه، خوشايند كرده است. همانا گرسنه، پس از خوردن غذا، سير مى‌شود و تشنه، پس از نوشيدن آب، سيراب مى‌گردد؛ ولى من از نماز سير نمى‌شوم.

نماز، موانع ارتباط نزديك با خداوند متعال را- كه گناهان باشد-، از ميان بر مى‌دارد[1851] و جان‌

[1846]. كنز العمّال عن ابن عمر: قال رسول الله( ص): إنّ هذهِ القُلوبَ تَصدَأُ كما يصدَأُ الحَديدُ. قيلَ: يا رسول الله، فما جَلاؤها؟ قالَ: تِلاوَة القرآنِ( كنز العمّال، ح 241).

[1847]. پيامبر خدا( ص): جُعِلَ قُرَّة عَينى فِى الصَّلاة( الكافى، ج 5، ص 321، ح 7؛ الخصال، ص 165، ح 218).

[1848]. پيامبر خدا( ص): قالَ لى جَبرَئيل( ع): إنَّه قَد حُبِّبَ إلَيك الصَّلاة فَخُذ مِنها ما شِئتَ( مسند ابن حنبل، ج 1، ص 528، ح 2205؛ المعجم الكبير، ج 12، ص 166، ح 12929).

[1849]. پيامبر خدا( ص)- لمّا نَزَلَت هذِهِ الآية:\i« أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ»\E-: ما احِبُّ أن لى بِها ما طَلَعَت عَلَيهِ الشَّمسُ وغَرَبَت( الزهد، ابن مبارك، ص 317، ح 906).

[1850]. الأمالى، طوسى، ص 528، ح 1162؛ مكارم الأخلاق، ج 2، ص 366، ح 2661؛ تنبيه الخواطر، ج 2، ص 54.

[1851].\i( وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى‌ لِلذَّاكِرِينَ)\E( سوره هود، آيه 114).

ر. ك: الصلاة فى الكتاب والسنّة، ص 111- 114( ذهاب السيئات)، ح 391- 408.